vrijdag 27 oktober 2023

E.J. Potgieter • 28 oktober 1830

E.J. Potgieter (1808-1875) was een Nederlandse schrijver, oprichter van De Gids. Hij woonde van 1827-1830 in Antwerpen. Op 27 oktober 1830 werd Antwerpen beschoten vanaf de Schelde door de kanonneerboten van de Nederlandse generaal Chassé. Deze dag en de turbulente weken erna zijn door Potgieter beschreven in een aantal dagboekbladen.

Donderdag 28 Oct. 30.
Een nieuwe onrust verspreidde zich door de stad. Men zeide dat het bombardement om acht uren zoude hervat worden. Een schrikkelijk getal menschen begaf zich de poort uit. Ik ging naar de Roode bezocht er een mijner vrienden die bereids was vertrokken en hoorde aan de poort zelf van een mijner kennissen dat men vrijelijk uit kon gaan. Naar huis teruggekeerd, ontmoette ik de mijnen ook gereed om te gaan doch de Procl. van den gen. Mellinet weldra beneden die van den Baron V.D.L. aangeplakt zijnde stelde de gemoederen wat gerust. Schipm(u)l. Ik ging omstreeks 12 uren met een mijner kennissen uit en zag de schrikkelijke verwoesting!! De groote Markt zag er deerlijk uit vooral het Stadhuis waarop zoo als mij een lid der Regeering verhaalde een groot gedeelte van den sted. raad gedurende het bombardement was bijeengeweest. Vandaar gingen wij naar de Suikerruij waar de uitgang naar de Schelde door de Barr. versperd bewaakt werd en niemand door mogt gaan. Het kanon lag nog daar. Vandaar gingen wij langs de Hoogstraat naar den O(ev)er waar ook een bom in een klein huis was gevallen beneven op het pakhuis de Munt. Het uitgebrande hooipakhuis rookte nog — ik meende het ijsselijkste gezien te hebben. Groote god ons toefde een ander schouwspel in de kloosterstraat. De linkerzijde had geen huis dat niet zwaar beschadigd was maar de regter van nagenoeg den ingang af tot aan t kasteel toe de schrikkelijkste brand die immer menschenoogen gezien hebben. De muren van 't Correctiehuis getuigden dat daar eene gevangenis was geweest. De verdere huizen nog rookende waarin vroeger mijne kennissen woonden — en het Entr. dat men rekende 25 millioen te bevatten nog altijd rookende en brandende. Verderop het arsenaal op de muren na vernield en de huizen aan de andere zijde in vlammen of smeulende of bezig om omver te halen. Hier lag een half afgeschoten burgersoldaat — als in het midden doorgekapt. Verder een man in het hoofd doorschoten in de vlammen opgekrompen. Ginds eene razende moeder die hare drie kinderen in den brand verloor. Afgrijsselijke oorlog! de tranen sprongen mij in de oogen ik kon langs dien weg niet terug gaan. Wij repten ons door de Lepelstraat en wilden uit die langs de Esplanade omwandelen maar een daar staande schildwacht belette ons dit. Langs schrikkelijk aantal kruidwagens en verder op kanonnen door twee schildwachten bewaakt. Van de beide uiterste stukken woei de Brabandsche vlag. Algemeen bleef men ongerust daar er nog geene regeering bekend was. Op den middag van dien dag ging ik naar de Rouaensche kaaij om iemand wien ik noodzakelijk spreeken moest. Deze was reeds vertrokken. Zijn huis was ook zeer beschadigd. Van daar langs de Schelde terugkeerende was alles rustig. 's Avonds om 7 uren hoorden wij van een vriend (fransch) dat zijne pas bevallene vrouw den volgenden morgen naar Merxem zoude vertrekken. Ook mijne Tante wilde gaan en een kennis vertelde ons dat s ochtends eene Dilig. zoude rijden. Voor haar eene plaats genomen hebbende sliep ik van elf tot 4 uren en ging toen nogmaals hooren maar de Diligence mogt niet rijden. Om half zeven nogmaals gegaan zijnde was alles even rustig als te voren.

Vrijdag 29 Oct. 1830.
Om half twaalf uren ging ik uit om t geld van de Dil terug te vragen en nog zag ik weder menschen de stad verlaten. Schrikkelijke wraakneming die duizende ontrukte en geheele bezittingen vernielde van wat ellende waart gij niet oorzaak! Ook mijne T.[ante] wilde vertrekken om half drie Uren verliet zij onze woning! Men zegt dat dien dag er geen beurs was. Ik bleef het verdere van dien dag te huis en vond in de drie diestsche volontaires regt hupsche menschen. Zij bragten hun vaandel mede waarop Volontaires de Diest geschreven staat.

Zaturdag 30 Oct.
Droeviger heb ik nimmer den verjaardag mijner Tante doorgebragt dan heden!
[...]

Geen opmerkingen:

Een reactie posten