Nicolaas Beets • 18 oktober 1834

• Nicolaas Beets (1814-1903) was een Nederlandse schrijver. In zijn studententijd hield hij van 1833-1836 een dagboek bij.

's Gravenhage Zaterdag 18 Oct.
De hevige storm van gisteren en eergisteren heeft te Zandvoort éen**, te Katwijk drie, en te Scheveningen waarheen ik mij begeef, een vijfde schip doen stranden. 't Was een Brik, gevoerd door een Deen, komende van Bordeaux met een lading wijn en pruimen en bestemd naar Hamburg. In de herberg zag en sprak ik den Kapitein, die met twee der bemanning, de eenige die van de zes behouden waren, aan den gemeenen haard zat. Een stoere kerel; Noords mannelijk schoon; kort van stel, goed in 't vleesch, forsch gespierd; groote blauwe oogen, blond-bruin haar, bruinroode wangen, spierwitte tanden. Hij zat daar neder met al het uiterlijk van een man die een zwaren worstelstrijd heeft doorgestaan. Tweemaal vierentwintig uren had hij met de stormen gekampt, en daarin wel gewisselijk de geheele gamma der mannelijke gemoedsbewegingen doorgeloopen. Zes uren had hij met hoop op behoud voor anker gelegen. 's Namiddags te twee uren was dit bezweken, en hem niets overgebleven dan op de kust aan te houden, ten einde zoo ver mogelijk op het strand te schieten. 't Was gelukt, maar vier jonge mannen, aan wie deelgenootschap in allerlei gevaar hem verknocht had, had hij voor zijne oogen zien verdrinken; hijzelf en de beide overigen, daarna niet dan met levensgevaar gered. Zoo zat hij daar neder, vrijwezende; niet klagend, niet morrend, niet wrevelig, maar zijn lot getroost, met de bewustheid zijn plicht te hebben gedaan. Ik althans heb hem geen andere klacht hooren uiten, dan dat hij ‘meer dan de helft zijner mannen had verloren; dat hij vier lijken zou zien aanspoelen!’


** Te Zandvoort strandde het brikschip de Goede Wil, onder kapitein Langeland, met steenkolen van Sunderland naar Dordrecht onderweg, te Katwijk het fregat de Surinaamsche Vriend, onder kapitein J.A. de Lange, van Suriname naar Amsterdam, het brikschip Guardian, onder kapitein Flatten, met steenkolen van Sunderland naar Rotterdam, en een onbekend schip. Tussen Scheveningen en Ter Heide strandde het brikschip de Susanna, onder kapitein P. Ipsen, met wijn van Bordeaux naar Altona.

Willem de Clercq • 17 oktober 1820

• Willem de Clercq (1795-1844) was bankier, dichter en voorman van het protestantse Réveil in Nederland. Zijn dagboeken vormden de basis voor Naar zijn dagboek.

Dingsdag 17 Oct.
Een heerlijke avond. Reeds lang had ik gewenscht Da Costa, dien ik nog slechts in eenige kringen gezien had, nader te leeren kennen. Ik gaf hem deze begeerte te verstaan, en nu kwam hij op een recht genoegelijken avond bij mij. Hij is wezenlijk dichter, vol vuur, vol gevoel; wij doorliepen de schoonste stukken van verschillende letterkunde. Spanje, Italië, Portugal, alles had zijn beurt. Hij is eenvoudig, zonder pedanterie, en was veel beminnelijker dan toen hij in de vergadering bij Pauly op Hartsen aangehitst werd om den adeldom of de denkbeelden der ultra's te verdedigen. Hij begrijpt juist wat het improviseeren is, en was de eerste, die mij den raad gaf: of improviseer niet meer, of schrijf geene verzen meer. Het eene kan niet met het ander gaan, en dan is het eerste, wijl het zeldzamer is te verkiezen, omdat dan de wereld voor u open ligt en gij geen enkel denkbeeld, dat als gij schrijft buiten uw plan zou vallen, behoeft te laten ontsnappen. - Alle dichters moesten eigenlijk improvisatoren zijn. Hij verzocht mij zelfs nog eens voor hem te improviseeren, hetgeen zijne goedkeuring wegdroeg. Wij spraken over zijne vorming, over Bilderdijk, over zooveel schoons en groots.

An Rutgers van der Loeff-Basenau • 16 oktober 1974

• An Rutgers van der Loeff-Basenau (1910-1990) was een Nederlandse kinderboekenschrijfster. In 1974 hield zij op verzoek van NRC Handelsblad een 'Hollands Dagboek' bij.

Woensdag 16 oktober
in Zeeland a.s. onderwijzers te woord gestaan. Die goedwillende, maar verbaasde gezichten als je beweert dat aan kinderen maar al te dikwijls knollen voor citroenen worden verkocht! En dat zij zelf daaraan druk zullen meedoen als ze zich niet veel beter dan gebruikelijk is op de hoogte stellen van moderne kinderliteratuur.
Oef! In de trein terug waart een griepbacil rond. Misschien ontspring ik de dans nog.
De tamtam van de Kinderboekenweek begint pas over drie dagen. Maar de persconferentie hebben we al gehad, een goedbedoelde maar tamelijk naargeestige gebeurtenis. Terwijl Zuidbeveland zwart aan me voorbijschiet, denk ik er over. De prijs van de kinderboeken vindt men te hoog. Ook de Consumentenbond deed een duit in het zakje. Maar worden schoenen duurder, dan slikt men dat, want kinderen moeten vooral droge voeten houden. En op hun voeding kan ook niet worden bezuinigd. Op hun geestelijk voedsel wel? Is het niet een kwestie van evenwichtig prioriteiten stellen? Bij het nachtelijke, totaal verlaten perron van Goes flitst door me heen: een kookboek samenstellen met erg lekkere, eenvoudige menu's en dan telkens: 'En nu, lieve mensen, heb je zo veel bezuinigd dat je morgen best een fijn boek kan gaan kopen.'
Och kom, ik ben een beetje tollerig. Maar die prijzenstrijd zit me hoog. Alsof een uitgever zou kunnen toveren wanneer hij geconfronteerd wordt met verdubbeling van de papierprijs, met enorm gestegen zet-, druk- en bindkosten. Ik ken er trouwens enkelen die bijna kunnen toveren. Dat zijn de kleine uitgevers die met uiterst krappe marges hardnekkig kwaliteitsboeken op de markt blijven brengen en daarbij amper hun apparaat draaiende kunnen houden. Dank zij grote inspanning lukt het. Overigens geen reden voor het publiek om warm te lopen, hoor, laat staan dankbaar te zijn.

Bridget Jones • 15 oktober 199?

• Bridget Jones is het beroemde romanpersonage van Helen Fielding uit haar boek Het dagboek van Bridget Jones uit 1996. Vertaling: Martha Heesen.

VRIJDAG 13 OKTOBER
58,5 kg (maar ben tijdelijk veranderd in wijnzak), 0 eenheden alcohol (maar leef van inhoud wijnzak), 0 calorieën (z.g.). (Kan maar beter eerlijk zijn: niet z.g. want alleen maar 0 omdat ik meteen na het eten 5876 calorieën heb uitgekotst.)

O, god, ik ben zo alleen. Een heel weekeinde voor de boeg, met niemand om van te houden of plezier mee te maken. Maar wat kan het me schelen. Ik heb een verrukkelijke gestoomde gemberpudding van Marks & Spencer die ik in de magnetron kan zetten.

ZONDAG 15 OKTOBER
57 kg (beter), 5 eenheden alcohol (maar bijzondere gelegenheid), 16 sigaretten, 2456 calorieën, 245 minuten lang aan mr Darcy gedacht.

8.55 Net even sigaretten wezen halen, ga me nu aankleden voor Pride and Prejudice op de BBC. Niet te geloven dat er nog zo veel auto's op de weg zijn. Moeten die mensen niet naar huis om zich voor te bereiden? Heerlijk dat iedereen er zo verslaafd aan is. De grond voor mijn eigen verslaving, dat weet ik wel, is de eenvoudige menselijke behoefte om te zien dat Darcy Elizabeth krijgt. Tom zegt dat voetbalgoeroe Nick Hornby in zijn boek schrijft dat de obsessie van mannen voor voetbal niet een kwestie is van plaatsvervangende spanning; de door testosteron opgezweepte fans wensen niet dat zij in het veld staan, beweert Hornby, ze zien hun team als hun gekozen vertegenwoordiging, ongeveer zoals een parlement. Dat is precies mijn houding tegenover Darcy en Elizabeth. Zij zijn mijn gekozen vertegenwoordigers in het veld van de versierkunst, of liever, hofmakerij. Maar ik wil geen doelpunten zien. Ik zou het vreselijk vinden om Darcy en Elizabeth in bed te zien, met een sigaret na afloop. Dat zou echt onnatuurlijk zijn, en verkeerd, en ik zou algauw niet meer geïnteresseerd zijn.

10.30 Jude belde net, en we hebben twintig minuten lang gegromd: 'Howhow, die mr Darcy.' Hij praat zo mooi, zo'n beetje alsof het hem te veel moeite is. Ding-dong! Toen hadden we een lang gesprek over de respectieve goede kanten van mr Darcy en Mark Darcy, en we waren het erover eens dat mr Darcy aantrekkelijker was vanwege zijn slechte manieren, maar dat we toch niet over het hoofd mochten zien dat hij alleen maar een romanpersonage was.

William Soutar • 14 oktober 1943

• Bij de Schotse dichter William Soutar (1898-1943) werd op jonge leeftijd de ziekte van Bechterew geconstateerd. De laatste veertien jaar van zijn leven was hij aan zijn bed gekluisterd. In die periode hield hij een dagboek bij, waaruit gedeelten zijn gepubliceerd onder de titel Diaries of a dying man (Nederlandse vertaling: Dagboek van een stervende, vertaling van Harry Oltheten).

Donderdag 14 oktober
Een of twee puntjes die genoteerd moeten worden.
Tijdens perioden dat ik me slaperig voel geeft het me nu een zekere voldoening om af en toe met diepe stem een zin uit te spreken. Vaak hebben die nergens iets mee te maken, maar even vaak vinden zij hun oorsprong in de beelden die aan mijn bijna slapend geestesoog voorbijtrekken. Er gebeurt iets en ik stel er een vraag over alsof mijn ouders mijn gedachten kunnen lezen. Als ik vrij diep ben weggezakt, denk ik me in dat er iemand in de kamer is en wanneer ik geen antwoord krijg op mijn vraag ben ik altijd verbaasd dat niemand mij heeft gehoord. Vaak open ik dan mijn ogen en merk dat ik half heb geslapen. Maar vanmorgen, net nadat mijn bed was opgemaakt, en terwijl moeder stof afnam, dutte ik plotseling in, en hoorde Jean Soutar levendig verslag doen van een ongeluk dat twee soldaten was overkomen voor Frans cottage. Toen Jean klaar was vroeg ik mam of ze gehoord had hoe het met de soldaten ging. Zij was volkomen verbijsterd en ik moest de zaak uitleggen. Gisterennacht moet ik heel wat afgepraat hebben, want mijn ouders zeiden dat ze rond tien voor twee uit mijn kamer geluiden hoorden.


[William Soutar stierf op vrijdag 15 oktober 1943 tussen 2 en 4 uur ’s nachts]

Wolfhilde von König • 13 oktober 1939

• Wolfhilde von König (1925–1993) was een Duits meisje dat in de oorlogsjaren bij de Hitlerjugend zat, en toen een dagboek bijhield. Vertaling Hedwig Hamer en Monika Trujillo.

Munich, 13 October 1939
My wish has finally come true. My first day working at the train station. I got used to it quickly. I had to get train tickets for the refugees from the western areas. Five hours I stood on the job and am very tired. But still, a job like that is very nice and satisfying when one can help exhausted people. A thankful word, along with happy and grateful faces, is enough appreciation for the job done.

Munich, 20 October 1939
There is a Jungmädel leaders' conference in Untergau. Elfriede Horn spoke about the big projects coming up for us: The care for the wounded in the military hospitals, the toy collcction for our German children in Poland, train station service, food stamp distribution and other things are our next tasks, which we do with happy hearts.

Samuel Pepys • 12 oktober 1666

• De Engelsman Samuel Pepys (1633-1703) hield negen jaar (in geheimschrift) een dagboek bij, waarin hij op ongedwongen toon noteerde wat hij zoal meemaakte, van zijn moeilijkheden met de stoelgang en zijn amoureuze escapades tot allerlei zaken van landsbelang. Een selectie is in vertaling (van Heleen ten Holt) verschenen als Geheim dagboek van een puritein.

Pepys [spreek uit 'pieps'] had bij de Grote brand van Londen van begin september zijn familie zijn goud laten begraven in de tuin (alsmede zijn parmezaanse kaas), maar toen hij het op 10 oktober weer wilde opgraven, kostte het grote moeite alle munten weer terug te vinden. Op 11 oktober zocht hij verder.

11 oktober 1666
Zodra het licht werd op. Will Hewer en ik zijn meteen met emmers en een zeef de tuin in gegaan; we hebben alle aarde uit de kuil verzameld en naar een van de priëlen gebracht; daar hebben we de emmers met aarde gezeefd, net als ze in andere delen van de wereld doen om diamanten te zoeken. Tot onze grote tevredenheid zijn er (nadat we al verscheidene emmers geleegd hadden zonder iets te vinden) ten slotte met veel moeite nog vierendertig munten bijgekomen, zodat er nu nog maar twintig ontbreken. Mijn vader heeft beloofd dat hij ook nog eens zal zoeken; hij vond het allemaal heel erg, de arme man, maar ik heb hem verzekerd dat ik best tevreden ben en dat is ook zo. Het gaf me zelfs een zeker plezier te bedenken dat het bijna evenveel moeite kost je geld te bewaren als het te verdienen.

12 oktober 1666
Vanmiddag om vijf uur waren we weer thuis. Heb het goud gelukkig veilig hierheen gekregen. Toen ik thuiskwam, hoorde ik dat vandaag de begrafenis van sir William Batten was. Hij is van hieruit met zowat tweehonderd volgkoetsen naar Walthamstow gebracht en daar begraven.