[10 December 1633]
Den 10. de wint als voren, met klaer helder weer, daer was so veel Ys, dat wy geen water bekennen kosten, snachts wasset helder star-licht en de Maen scheen heel klaer, vernamen 2. a 3. Beeren, en wy schooten een daer van twee mael in sijn Huyt, datter het Bloet by neer liep, doch raeckte op het Ys wegh, wy waren op den Bergh, daer lagh soo veel Ys, dat het water niet mogelijk was te bekennen, snachts hadden wy w. wint.
[11 December 1633]
Den 11. het weer en wint als vooren, wy en hebben van daegh geen Beeren vernomen, want sy beginnen te bemerken dat wyse treffen, so datse haer nu buyten schoots houden, ende ons soo nae niet meer durven komen, of het en waer dattet die gene waren, die niet onder ons handen geweest zijn: weer en wint als voor desen, met kout vriesent weer.
[12 December 1633]
Den 12. smorgens vroegh, schooten wy een Beer in zijn Kop dat hy hart steeken doot bleef leggen, die wy datelijck vilden, en braden de Bout, die ons niet qualijck bequam, also het een jonge Beer was, en wy langhe oude kost gehadt hadden, so dattet een vervarsingh voor ons was, en hadden daer goeden smaeck in, de wint w. met kout vriesent weer, snachts stil weer som-wijlen Maneschijn.
12 December 1633]
BeantwoordenVerwijderenDen 12. smorgens vroegh, schooten wy een Beer in zijn Kop dat hy hart steeken doot bleef leggen, die wy datelijck vilden, en braden de Bout, die ons niet qualijck bequam, also het een jonge Beer was, en wy langhe oude kost gehadt hadden, so dattet een vervarsingh voor ons was, en hadden daer goeden smaeck in, de wint w. met kout vriesent weer, snachts stil weer som-wijlen Maneschijn.
Interessant: dat hy hart steeken doot bleef leggen
Precies: hartstikke dood
Hartstikke betekende aanvankelijk ‘door een steek in het hart’; het werd oorspronkelijk geschreven als hartsteke. Vroeger kon hartstikke/hartsteke dan ook alleen maar gebruikt worden in combinatie met dood: hartstikke dood betekende ‘gedood door een steek (bijvoorbeeld een dolksteek) in het hart’. Later ging hartstikke dood ‘plotseling dood’ betekenen: ‘net zo abrupt van het leven beroofd als iemand die een doodsteek in het hart gekregen heeft’. En nog later werd hartstikke een ‘gewoon’ bijwoord van graad met de betekenis ‘helemaal, heel erg’. En zo kunnen we nu spreken van een hartstikke mooi gebouw en hartstikke bedankt.
Onze Taal
Vertalinkje
Op de 12de, ’s morgens vroeg, schoten wij een beer zo door zijn kop dat hij hartstikke dood neerviel. Wij vilden hem meteen en braadden de achterbout. Dat beviel ons niet slecht. Omdat het een jonge beer was en wij al lange tijd oude kost te eten hadden gehad was het voor ons een ware verkwikking en hij smaakte ons goed.
De wind was westelijk met koud vriezend weer, ’s nachts stil met af en toe de maan.