Georg Christoph Lichtenberg • 13 januari 1786

• De Duitse fysicus, sterrenkundige en denker Georg Christoph Lichtenberg (1742-1799) is vooral bekend vanwege zijn zogenoemde Sudelbücher (‘kladboeken’) vol briljant geformuleerde invallen, observaties en overpeinzingen over zaken “zo onbeduidend dat ze door de meesterdenkers uit zijn tijd over het hoofd werden gezien”. Als ‘kind van de Verlichting’ was hij nieuwsgierig en onderzoekend, en zo komt hij ook naar voren in zijn brieven, die zijn vertaald als Gekleurde Schaduwen. Vertaald door Marion Offermans.

[Aan Johann Daniel Ramberg]
Göttingen, 13 januari 1785
Bij het lezen van uw brief heb ik werkelijk onbeschrijflijk hard gelachen. Ik weet wat het betekent als je blaas kapotspringt [Verwijst naar een proef met een met knalgas gevulde blaas, waarover Lichtenberg in een eerdere brief berichtte]. Maar goed dat het geen fles was. Waarschijnlijk hebben de oren van de prins niet zo getuit toen hij een schip van de vloot bij Langara met 800 Spanjaarden in de lucht zag vliegen als de mijne toen [Op 16 januari 1780 vernietigden de Engelsen de Spaanse vloot onder Langara haast volledig; aan die slag nam prins Willem van Engeland deel als zeeofficier]. Ik doe de proef nu elk halfjaar, maar niet met de blaas onder mijn arm, en ook niet tussen mijn benen, ik hang hem aan het plafond van de kamer en steek hem, staande aan de tafel, met een kleine elektrische vonk met behulp van klavierdraad aan. Op die manier zou ik hem op een afstand van een mijl willen aansteken. Maar dan vul ik hem flink op en kies de sterkste ossenblaas, de knal is dan zo hard dat de honden gewoonlijk in de hele parochie beginnen te blaffen. Ik heb hier een vrij schootsveld, ik mag namelijk schieten; wanneer de een of andere vreemdeling schrikt, zeggen de mensen: O, de professor zit te schijten.
Beste vriend, ik zou graag een gelegenheid hebben u van dienst te zijn. Zegt u me maar wat u wilt hebben om uzelf en de prins te vermaken; als het in mijn vermogen ligt, zal het zeker meteen gebeuren. [...]