Hendrik Colijn • 21 augustus 1918

• Hendrik Colijn (1879-1944) was eerst militair, daarna topbestuurder bij Shell en ten slotte politicus voor de ARP. In 1918 kreeg hij van koningin Wilhelmina de opdracht een kabinet te formeren — die hij uiteindelijk weigerde. Hij hield in die dagen een dagboek bij. 

Maandag 19 Augustus 1918

Ten huize van den Heer S.de Graaff opgebeld door den Heer De Vos van Steenwijk met de mededeeling dat ik een schriftelijke oproeping zou krijgen om den volgenden dag naar Het Loo te gaan.

Dinsdag 20 Augustus

Des morgens een onderhoud gehad met den Heer Nolens en hem medegedeeld dat ik naar Het Loo was geroepen. Hij toonde zich lichtelijk verrast door deze mededeeling, evenzeer als hij verwonderd was over het feit dat H.M. een opdracht had gegeven aan Lohman. Zijn houding was overigens niet onwelwillend en hij sprak den blijkbaar gemeenden wensch uit dat ik de opdracht zou kunnen aanvaarden. Klaarblijkelijk was zijn verwachting echter geweest dat H.M. direct een opdracht aan den Heer Ruijs zou hebben gegeven. Om 12.23 naar Het Loo, alwaar H.M. mij ontving met de woorden: 'Met een beroep op Uw soldatengevoel. Uw liefde tot het vaderland en Uw' christenzin draag ik U de vorming van een kabinet op.' Ik antwoordde daarop: 'Majesteit, dat is slechts één zijde van de medaille en ook deze heeft twee kanten.' Na het onderhoud, dat van 3.45 tot 6.15 duurde en waarbij H.M. mij inlichtte over hetgeen in de laatste zes weken was gebeurd, werd overeengekomen dat ik tot Donderdagmorgen 9 uur de opdracht in beraad zou houden. 

Woensdag 21 Augustus

Des morgens om 9 uur een onderhoud gehad met den Heer ldenburg en hem mededeeling gedaan van de verkregen opdracht, het verlangen uitgesproken naar een clubvergadering der antirevolutionairen, teneinde met stelligheid te vernemen welke zienswijze de club ten aanzien van de vorming van een rechtsch kabinet was toegedaan, aangezien uit verkregen mededeelingen bij mij twijfel was gerezen aan hare gezindheid daartoe. Die clubvergadering werd per telegram uitgeschreven en gehouden in het Hotel de la Station te Utrecht. - Daarna in den voormiddag een onderhoud met den Heer Nolens gehad en diens oordeel gevraagd over het bezwaar, dat ik ten aanzien van mijn optreden voelde dat bestond. Voor zijn antwoord zie mijn brief aan de Koningin. - Des middags aan den Heer Cort van der Linden, dien ik op straat ontmoette, dezelfde vraag voorgelegd. Hieruit mijn besluit geboren de opdracht niet te aanvaarden. Des avonds, na terugkeer uit Utrecht, bezoek van de Heeren Heemskerk en Idenburg te mijnent, waar zij mij mededeeling deden van den uitslag van de clubvergadering en waar ik hun mijn besluit mededeelde.