dinsdag 12 mei 2015

Marie Wassiltchikoff -- 12 mei 1941

Marie Wassiltchikoff (1917–1978) was een Russische aristocrate, die betrokken was bij de aanslag op Hitler van 20 juli 1944. Haar dagboek over de jaren 1940-1945 is in het Nederlands vertaald (door Tinke Davids) als Berlijns dagboek.

Maandag 12 mei
Vanmiddag ben ik hoeden gaan passen. Nu kleren gerantsoeneerd zijn en hoeden niet, gaan ze eindelijk de rol spelen die hun toekomt. Hoeden zijn weer eens iets anders om aan te trekken en wij hebben er zo langzamerhand een hele verzameling van. In elk geval veranderen ze je verschijning een beetje.
Tijdens een dinertje vanavond maakte de bbc bekend dat Rudolf Hess** in Engeland was geland! Allerlei speculaties over de reden waarom hij dat heeft gedaan, en iedereen komt met een andere interpretatie.

Dinsdag 13 mei
Bij de Lanza's, van de Italiaanse ambassade, heb ik in een hoekje gezeten met Hasso Etzdorf om te praten over Hess en toekomstige ontwikkelingen. Iedereen vindt het nogal komisch.

Woensdag 14 mei
Geluncht met Paul Metternich in het 'Atelier'. Hij is net terug uit Rome. Hij gaf een levendige beschrijving van zijn ontmoeting met 'de familie'. Hij maakte er grapjes over, toch moet het een ware beproeving voor hem zijn geweest.
Na de lunch probeerden we een prentbriefkaart van Hess te kopen, maar die lijken van de ene dag op de andere verdwenen en zijn voor geld noch goede woorden te koop. In één winkel zei een vrouw zelfs nijdig: 'Wozu brauchen Sie ihn denn? Er ist ja wahnsinnig geworden!'—de officiële versie. Om haar te sussen deden we of we geïnteresseerd waren in de hele boevengalerij en kochten we er twee, van Goebbels en van Goering.
Nu Tatiana er niet is, komt Paul almaar op kantoor langs. Hij haat Berlijn en heeft hier geen goede vrienden. Net als op de dd ontvangen we elke dag stapels roze papieren met streng geheim erop, met het laatste internationale nieuws en uittreksels uit buitenlandse kranten. Afgezien van enkele uitverkorenen hoort niemand ze te lezen, maar een bode brengt ze onverzegeld rond. Paul, die snakt naar nieuws, verslindt dat alles, aangezien er letterlijk niets in de Duitse kranten staat. Als er iemand zou binnenkomen, zouden we grote moeilijkheden krijgen, maar omdat Tatiana's kantoor (waar ik tijdelijk werk) in een garage ligt, staan we meestal in telefonisch contact met de rest van de afdeling. De enige uitzonderingen zijn Rant-zau en Louisette Quadt, die beneden werken, en hun kan het niets schelen.
Na de lunch ontmoette ik Edgar von Üxküll, een oudere Baltische baron die voor 1914 in Russische diplomatieke dienst is geweest. Hij sprak allervriendelijkst over Papa en zei dat hij een van de meest belovende jongemannen van Rusland was geweest en het uiteindelijk zeker tot eerste minister zou hebben gebracht. Arme Papa! Er gaan geruchten dat Stalin erin heeft toegestemd de Oekraïne voor negenennegentig jaar af te staan aan de Duitsers. Ik ben echt verontwaardigd! [Dit was alweer een vals gerucht, waarschijnlijk ingegeven door het verlangen onder de Duitse bevolking het gevreesde dreigende conflict met de ussr te vermijden door 'koehandel' op het laatste ogenblik.]


** Rudolf Hess, een oude nazi, was een van Hitlers vertrouwelingen, zijn plaatsvervanger als partijleider en zijn aangewezen opvolger (na Goering) als kanselier van het Reich. De voorbereidingen voor de invasie van de USSR waren bijna voltooid toen Hess op 10 mei 1941 in zijn eentje opsteeg in een Messerschmitt 110 en een noodlanding maakte op het landgoed van de hertog van Hamilton in Schotland. Zij hadden elkaar ontmoet bij de Olympische Spelen van 1936. Met de hulp van deze hertog had Hess gehoopt contact te kunnen leggen met invloedrijke Britse politici van wie bekend was dat ze tegen Churchill en tegen de communisten waren, en hen ervan te overtuigen dat het in het belang van Groot-Brittannië was de oorlog te beëindigen en Duitsland de vrije hand te laten in Oost-Europa. Anders, zo zei hij, zou Groot-Brittannië het imperium kwijtraken en zou een groot deel van Europa gedurende minstens een eeuw overheerst worden door de Sovjets. Tot zijn verrassing werd hij behandeld als een gewone krijgsgevangene, geïnterneerd tot het eind van de oorlog en toen voor de rechtbank in Neurenberg gebracht. Hij werd tot levenslang veroordeeld en opgesloten in de Spandaugevangenis in Berlijn tot aan zijn dood in 1987. De manier waarop deze bizarre episode in Duitsland werd behandeld, maar ook in Groot-Brittannië - waar een deel van de desbetreffende papieren nog steeds niet voor publikatie is vrijgegeven - leidde onmiddellijk tot het vermoeden, destijds van de kant van zowel Roosevelt als Stalin, dat beide partijen een poging hadden gedaan om tot een compromisvrede te komen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten