maandag 13 november 2017

Anneke Bosman -- 14 november 1944

• De Nederlandse Anneke Bosman zat in de oorlog in een interneringskamp in Indonesië. Ze hield in die periode (en daarna) een dagboek bij. Het fragment hieronder is geschreven dag nadat ze naar een ander kamp was overgebracht.

14-11-1944
We hadden nog geen bultzakken, klamboes of dekens, maar we hebben als blokken geslapen. We sliepen op onze jassen en mam samen met Woutertje op een kleine bultzak van tante Aaf (mevrouw Graafstal). Vanmiddag kwamen de bultzakken binnen, alles door elkaar. Eindelijk vonden we na een hele poos zoeken drie van de vier terug. Wat zullen we heerlijk slapen! Dat is tenminste wat beters dan de grond in de trein, waar je gekronkeld tussen vele benen door moest liggen. Onze buren zijn mevrouw Leefers met Hansje en Bubi en aan de andere kant mevrouw Beckman met haar zoontje Bernie. Dat arme jongetje heeft lang blond haar, want zijn moeder vindt het jammer dat af te knippen, voordat zijn vader het gezien heeft. Verder is ze erg aardig.
Ik ben vanmorgen al onze vuile kleren gaan wassen in het washok. Dat is een grote kamer met ingebouwde waterbakken aan weerskanten en in het midden een grote stenen tafel om op te boenen. Gelukkig konden we de teil van tante Aaf lenen, want onze emmers zijn nog steeds niet binnen.
Dit kamp was eigenlijk een ziekenhuis. Nu zijn er grote barakken bij gebouwd en bestaat het uit twee delen: het Solokamp en het Boemikamp, onder verdeeld in 31 blokken. Weet je wie ik hier ook weer terugzag? Tineke Fokkinga. Ze is erg mager geworden. We vonden het zo leuk elkaar weer te ontmoeten en veel Lyceumdingen op te halen. Er worden hier in het kamp geen lessen gegeven. Alleen kinderen van 3-6 jaar mogen naar een schooltje. Dat is jammer, maar we zijn van plan zelf verder te gaan en mam zal ons dan helpen. Nu hebben we er nog geen fut voor, want we zijn nog allemaal erg moe en slap. Roelie maakt het gelukkig goed.

15-11-1944
Vandaag zijn onze koffers binnen gekomen, maar eerst zijn ze bij de poort helemaal doorzocht. De Jappen en de Kleponners [Indische soldaten in Japanse dienst] haalden er van alles uit, vooral ook kaarsen en lucifers. Van ons ook het mooie potlodenétui van Heleen en van Paul wat loden soldaatjes en vliegtuigjes. Eén dame had een kilo spek in haar koffer. De Jap vroeg haar bars: “Dari mana?” ['Waar komt dat vandaan?'] Ze antwoordde vrolijk: “Dari gedèk” ['Van buiten'(?)]. Toen moest hij ook lachen en na haar een poos te hebben laten wachten, tekende hij haar koffer toch af.
Eén van de Kleponners sneed een knot wol door, waar hij iets hards in voelde. Het was ..... een leeg klosje! In de loods hebben we de koffers meteen uitgepakt. Boven de britsen hebben we een plank, waar we van alles op kunnen leggen. De koffers zelf gaan onder de britsen. Heleen en Paul hebben het in de buik en krijgen nu een week nassi-tim. Die is hier uitstekend, altijd met worteltjes en bouillon erin. Woutertje krijgt dat ook maar dan gezeefd.
's Morgens om 8 uur en 's avonds om 9 uur is er appèl en om 10 uur gaat het licht uit. Dus net als bij de mannen. We hebben geboft, want we hebben een plaatsje net onder een lamp.

16-11-1944 Donderdag. Vanmorgen kregen we onze klamboes, dekens en emmer. We hebben gelukkig nog weinig last van muskieten gehad.
Woutertje was vandaag erg lastig tot mam hem ten einde raad met een touw aan één van de palen vastbond, zo dat hij toch nog wat lopen en spelen kon. Hij vond het vreselijk. We missen zijn box toch zo. Alle jongens boven de 6 jaar zijn hier kaal ge knipt en vanmorgen zijn ook die van onze loods onder handen genomen. Paul vond het verschrikkelijk. Eerst heeft hij een hele tijd met zijn hoofd onder zijn kussen gezeten, want hij durfde zich niet te laten zien. Maar het troostte hem wel, toen we zeiden, dat pappie en Friso nu waarschijnlijk ook kaal waren. Hij ziet er nu wel zielig uit.
Alle mensen moeten hier officieel 6 uur kampdienst verrichten, maar haast niemand doet het. Riet Lips en ik hebben tot kamptaak de rijst- en soepteilen af te wassen, als het eten uitgedeeld is. We voelen ons allemaal nog erg loom en tollen 's avonds ons bed in.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten