18 augustus
Ik heb er grote behoefte aan dingen op te schrijven. Het is een toenemend besef van vergankelijkheid. Scripta manent. Ik zou die behoefte niet hebben als ik een mysticus was. God is een betere bladspiegel dan dit boek. Als ik bidden kon zoals het behoort, stond ik in verbinding (in correspondentie!) met het middelpunt en dan gaf het razen van de vergankelijkheid niet ... Miskotte heeft in zijn dagboeken iets dergelijks gezegd en het wordt alom geciteerd, maar dit had ik heus al verzonnen voordat ik daarvan hoorde. Tenslotte mag iedereen zijn eigen Amerika ontdekken (de beeldspraak is begrijpelijk en toepasselijk).
21 augustus
In de mystieke theologie gaan man en vrouw gelijk op. Naast de monnik van The Cloud of Unknowing staat juliana van Norwich. Naast Van Ruusbroec staat Hadewych, naast Sint-Jan van 't Kruis Teresa van Avila. Naast Charles Williams (verbeeldingrijke theologie, poëzie en dus 'mystiek') vind je Evelyn Underhill. En naast Bonhoeffer, Simone Weil. Vrouwen hebben wel degelijk altijd hun bijdrage geleverd. Alleen niet aan de systematische theologie, het denken in leerstelsels. Wil dit zeggen dat vrouwen niet geschikt zijn voor het academische denken? Nee, het wil zeggen dat het academische denken niet geschikt is voor mensen.
Pascal en Kierkegaard zijn typische eenlingen. Ze hebben geen 'vrouwelijke pendant'. Het zijn vrijgezellen. Vrijgezellen niet uit een gelofte, maar uit onvermogen. Je kunt je Kierkegaard niet voorstellen 'in gemeenschap', hetzij gemeenschap met een vrouw, hetzij met een 'gezin van broeders'. Noch gehuwd, noch als kloosterling. Hij is een eenling. Pascal vond dan tenminste nog een toevlucht voor hemzelf en zijn pensées in Port-Royal.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten