12 januari 1954. Vientiane
Vroeg op om een militair vliegtuig naar Vientiane te halen, de bestuurlijke hoofdstad van Laos. Het vliegtuig was een transporttoestel zonder stoelen. Ik zat op een pakkist en was blij toen we er waren.
Na de lunch maakte ik een snelle rondwandeling door Vientiane. Afgezien van één pagode en de uitgestrekte stranden van de rivier de Mekong is het een oninteressante stad met slechts twee echte straten, één Europees restaurant, een club en zoals ^overal een groezelige markt waar behalve etenswaren alleen maar de afval van de beschaving te vinden is - verfomfaaide tubes tandpasta, verlegen stukken zeep, potten en pannen uit de Bon Marché. Vis was er klein en duur, en overdekt met vliegen. Er lagen pakjes gekleurd snoepgoed en walgelijke, paars en roze gekleurde koekjes van rijst. De fortuinmaker van Vientiane was een man met een terreintje dat hij als fietsenstalling verhuurde-honderden fietsen voor twee piaster per keer (ongeveer twintig centimes). Wanneer hij voor zijn vergunning betaald had maakte hij zeker 600 piaster winst per week (ongeveer 6000 francs). In oosterse landen zijn er echter altijd radertjes binnen de raderen, en het was waarschijnlijk dat de vergunninghouder slechts de stroman was voor een van de prinsen.
Soms vraag je je af waarom je de moeite van het reizen neemt, waarom je dertienduizend kilometer ver reist om aan het eind van de weg alleen maar Vientiane te vinden, en toch voel je later een merkwaardige voldoening, wanneer je in Engeland de oorlogscommuniqués leest en de vertrouwde namen uit de pagina's naar voren springen-Nam Dinh, Vientiane, Luang Prabang-die er op dat moment op een krantenpagina zo belangrijk uitzien alsof ze deel uitmaken van de geschiedenis, en er dan aan terug te denken als aan paarse rijstkoekjes, de rat die over de vloer van het restaurant loopt zoals op die avond, tot hij achter de bar werd gejaagd. Plaatsen zijn, leer je op den duur, voor de geschiedenis niet zo belangrijk.
Na het eten naar het huis van mijnheer X, een Euraziër en een geregelde opiumschuiver. Vermagerd door zijn pijpen, met knokige polsen en enkels en de armen van een jochie, was mijnheer X aangenaam en zwaarmoedig gezelschap. Hij sprak prachtig duidelijk Frans, terwijl hij door zijn bril met stalen montuur naar zijn naald tuurde. Zijn huis was een stulpje, zo klein dat hij er geen ruimte had voor zijn vrouw en kind, die hij in Phnom Penh had achtergelaten, 's Avonds viel er niets te beleven-in de bioscoop werden enkel de Oudste films gedraaid en ook overdag was er werkelijk niets anders te doen dan voor het regeringsgebouw waar hij werkte op boodschapjes te wachten. Een palmboom was zijn boekenkast en wanneer hij naar binnen werd geroepen stopte hij zijn boek of krant tussen de spleten in de stam weg. Op een keer had ik een stuk pakpapier nodig en hij liep naar de palmboom om te kijken of hij nog wat over had. Zijn opium was voortreffelijk, pure Laos-opium, en hij maakte de pijpen verrukkelijk klaar. Het zou niet lang meer duren voor zijn werkgevers Laos zouden verlaten, hij zou naar Frankrijk gaan, daar zou hij geen opium meer hebben-zijn hele gemakkelijke leventje zou voorbij zijn, maar hij was niet bij machte de toekomst onder ogen te zien. Zijn droef, geamuseerd, Aziatisch gezicht tuurde naar de pijp terwijl zijn knokige vingers het bruine zaad der tevredenheid kneedden en verwarmden, en hij sprak melodieus en precies, als een docent in de opiumsoorten en -jaren - de opium van Laos, Yunan, Szechuan, Istanböèl, Benares-ah, Benares, dat was een soort om je door de jaren heen te blijven herinneren. (Een kenner spreekt over 'de No. 1 Xieng Khouang-opium uit Laos' wanneer hij het over de beste opium uit dat land heeft, zoals bijvoorbeeld de rubber uit Malakka wordt aangeduid als No. 1 R.S.S. Xieng Khouang is een provincie ten noordoosten van Vientiane waar de beste opium vandaan komt).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten