Cesare Pavese -- 18 augustus 1950

• Cesare Pavese (1908-1950) was een Italiaanse schrijver. In 2003 verscheen Leven als ambacht, met daarin dagboeken en brieven. Vertaling: Anton Haakman.

17 augustus
Zelfmoordenaars zijn schuchtere moordenaars. Masochisme in plaats van sadisme.

Het plezier van het scheren na twee maanden gevangenis - me zelf scheren, voor een spiegel, in een hotelkamer, en buiten was de zee.

Voor het eerst maak ik de balans van een jaar dat nog niet om is.
In mijn vak ben ik dus koning.
In tien jaar heb ik alles gedaan. Als ik denk aan de aarzelingen van destijds.
In mijn leven ben ik wanhopiger en verlorener dan toen. Wat heb ik vergaard? Niets. Een paar jaar heb ik mijn tekorten genegeerd, heb ik geleefd alsof ze niet bestonden. Ik ben stoïcijns geweest. Was dat heroïek? Nee, het heeft me geen moeite gekost. En daarna, bij de eerste aanval van de 'rusteloze angstaanjagende', ben ik weer in het drijfzand teruggevallen. Vanaf maart worstel ik daarmee. Namen doen niet ter zake. Zijn ze iets anders dan namen van het noodlot, toevallige namen — als deze het niet waren, waren het dan geen andere? Blijft over dat ik nu weet wat mijn grootste triomf is — en aan deze triomf ontbreekt het vlees, ontbreekt het bloed, ontbreekt het leven.
Op deze aarde heb ik niets meer om te verlangen, behalve datgene wat vijftien jaar van falen voortaan uitsluiten.
Dit is de balans van het jaar dat nog niet voltooid is, dat ik niet zal voltooien.

Verbaas je je dat de anderen je voorbijlopen en het niet weten, terwijl jij zoveel anderen voorbijloopt en niet weet, je er niets aan gelegen laat liggen, wat hun pijn is, hun geheime kanker?

18 augustus
Wat men in het diepste geheim vreest gebeurt altijd.
Ik schrijf: O, heb toch medelijden, Jij. En dan?

Een beetje moed is genoeg.

Hoe duidelijker en preciezer de pijn is, des te meer weert het levensinstinct zich, en dan zakt de gedachte aan zelfmoord weg.

Het leek gemakkelijk, toen ik erover dacht. En toch hebben onbeduidende vrouwen het gedaan. Nederigheid is geboden, geen hoogmoed.

Dit is allemaal weerzinwekkend.
Geen woorden. Een gebaar. Ik schrijf niet meer.


• Pavese maakte negen dagen later, op 27 augustus, een eind aan zijn leven.