vrijdag 14 juli 2017

Jan Bouwer -- 15 juli 1944

• De Nederlandse journalist Jan Bouwer zat tijdens de bezetting door de Japanners ondergedoken in Bandoeng. Zijn dagboek uit die tijd is gepubliceerd onder de titel Het vermoorde land.

Zaterdag, 15 juli
Toen eind april, begin mei j.l. de clandestiene correspondentie tussen kampen en stad door de Japanners werd ontdekt, dachten we dat alles na een paar ranselpartijen wel met een sisser zou aflopen, omdat de helft van de Bandoengse vrouwen er bij was betrokken. Woensdag j.l zijn echter 40 Indo-Europese vrouwen, die destijds werden verhoord, opgeroepen om bij de Kenpeitai te verschijnen. De Japanners hadden het doen voorkomen, alsof de vrouwen alleen een straf-preek aan te horen zouden krijgen en daarna in vrijheid zouden worden gesteld. Geen van de dames behoefde kleding of toilet-artikelen mee te nemen. Op 2 na zijn echter allen naar de Bantjeuh-gevangenis gebracht. Pas vandaag werd toegestaan de 38 vrouwen wat kleren en andere benodigdheden te brengen.
Van goed ingelichte Indonesische zijde hoorde ik, dat men in de werkplaatsen van de Japanse luchtmacht op de basis Andir — evenals elders — ernstige moeilijkheden ondervindt met het onderhoud van de Japanse vliegtuigen, vanwege het schreeuwende tekort aan onderdelen. Slechts met de grootste moeite kunnen de Japanners de vliegtuigen startklaar houden en het is geen uitzondering, dat toestellen dagenlang aan de grond moeten blijven omdat herstel onmogelijk is. De aanvoer uit Japan via de lange en gevaarlijke luchtweg over het Aziatische vasteland, blijft beperkt tot de meest noodzakelijke onderdelen. Ook hoorde ik, dat door de militaire leiding in Tokyo voortdurend pressie wordt uitgeoefend op gen. Harada om zoveel mogelijk van zijn vliegtuigen af te staan voor de bedreigde gebieden in de Grote-Oost, Noord-Sumatra en Birma. De luchtmacht van het 16e Japanse leger in Nederlands-Indië is geen faktor meer, die bij een eventuele verdediging van dit gebied nog een rol zal spelen. Bovendien hebben de Japanners in Batavia verschillende bommenwerpers moeten ombouwen tot transportvliegtuigen, teneinde de beschikking te krijgen over een kleine transport-vloot om hoge pieten en noodzakelijke grondstoffen naar Japan te kunnen brengen. De zeeweg langs de Chinese kust is totaal afgesloten. Het hapert trouwens niet hier alleen aan Japanse luchtmacht. In de 'Tjahaja' las ik vrijdag, dat alle technici in Japan zich moeten werpen op het vraagstuk van de uitbreiding op korte termijn van de Japanse vliegtuig-produktie.
Losse aantekeningen. De Indonesische bestuurs-ambtenaren in de regentschappen krijgen Japanse 'adviseurs'. Over 'zelfbestuur' gesproken. In Batavia had een conferentie van alle residenten plaats, waaraan ook door de twee Indonesische funktionarissen is deelgenomen. Landsverdediging en opvoering van de produktie waren de belangrijkste onderwerpen. In een vergadering zal de 'Himpoenan Kebaktian Rakjat' aan het einde van de maand dezelfde onderwerpen bespreken. De Japanse politie-chef verklaarde op een persconferentie naar aanleiding van de recente luchtbeschermings-oefeningen, dat er bij de oefeningen nog teveel wordt gelachen en dat men de ernst van de toestand blijkbaar nog steeds niet inziet. De chef-staf, gen. Kokubu, inspekteert fabrieken in West-Java. In verband met het papiertekort zullen de Indonesische bladen nog verder worden ingekrompen. Het oud-Volksraadslid T. Mochtar Praboemangkoenegara, die zijn ziel en zaligheid aan de Japanners schijnt te hebben verkocht en nu een hoge funktie bekleedt bij de voorlichtingsdienst, sprak gisterochtend het verzamelde Indonesische personeel op het hoofdkantoor van de spoorwegen toe. Dit geschiedde op verzoek van de Japanners vanwege het zinkende moreel.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten