woensdag 20 november 2024

Matthijs Vermeulen • 21 november 1944

Matthijs Vermeulen (1888-1967) was een Nederlandse componist en muziekcriticus. Toen zijn vrouw in augustus 1944 in het ziekenhuis werd opgenomen, ging hij haar briefjes schrijven, en hij ging daarmee door nadat ze korte tijd daarop overleden was. Ze laten zich lezen als een dagboek en zijn gepubliceerd als Het enige hart.

21 nov. 1944, 's middags
Niets in al het geschapene is zuiver genoeg om enkelvoudige, gelijkvormige trillingen teweeg te brengen. Alles vibreert veelvoudig. Een klank verschijnt dus nimmer alleen, nimmer geïsoleerd. Gelijk een zon door haar planeten, gelijk de kern van een atoom door zijn elektronen zo wordt elke klank begeleid door een serie van bijklanken die hem omkransen met een harmonisch aura. Dit fenomeen werd voor 't eerst waargenomen, wetenschappelijk vastgesteld en mathematisch bestudeerd in het begin van de achttiende eeuw door een geleerde die doofstom ter wereld kwam. Toen hij zijn ontdekking deed oefenden Bach en Händel zich reeds in 't componeren van fuga's. Er waren reeds opera's van Lully. Palestrina en Josquin des Prés behoorden reeds tot de oude geschiedenis. De ganse muziek bestond. Vanaf de aanvang der tijden had die ganse muziek met al haar mogelijkheden in dat natuurlijke fenomeen bevat gelegen als in een kiem.
Zonder enige kennis van dat fenomeen schiep de mens zich die ganse muziek uit het niet. Toen zij gereed was, volledig, volmachtig, volschoor, kwam een geleerde met de wetenschappelijke bevestiging dat de mens zijn muziek geschapen had volgens eeuwige, onveranderlijke wetten.
Onkundig van elk beginsel, overgelaten aan zichzelf, eenzaam onder de zwijgende sterren had de mens gearbeid in de lijn der oorspronkelijke gedachte, had hij gearbeid conform en identisch met de scheppende geest.

's avonds
De eerste Franse Armée is de Elzas binnengerukt en staat aan de Rijn. Drieënvijftig maanden heb ik deze dag gewacht met een obstinaat geloof. Jij [zijn overleden vrouw] en hij die sneuvelde [zijn overleden zoon] zult de overwinning niet bijwonen. Maar je hebt ertoe bijgedragen. En in deze woorden zou ik de accenten willen leggen van een triomf.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten