zaterdag 17 september 2022

Karel R. • 19 september 1944

• Uit het fictieve dagboek In de mist van het schimmenrijk. Fragmenten uit het oorlogsdagboek van de student Karel R. — het Boekenweekgeschenk 1993 van Willem Frederik Hermans.

Dinsdag 19 september 1944. Nog altijd geen Amerikanen of Engelsen in Amsterdam. De Duitsers zijn op adem gekomen en keren terug. Het is te hopen dat onze bevrijders niet te lang meer op zich laten wachten. Na acht uur 's avonds zijn Madelon en ik allebei alleen, want nog steeds mag je na achten niet meer op straat komen.
We zoeken een huis om bij elkaar te kunnen zijn. Dit is moeilijk te vinden, zelfs al stellen we geen hoge eisen. Het is toch maar om voorlopig een onderdak te hebben, omdat ik niet bij haar, en zij niet bij Kromhout kan intrekken, bij mij. Ik ben in onderhandeling met haar hospita om wat meubilair over te nemen.
Gisteren was ik jarig: eenentwintig ben ik geworden. Madelon weet niet beter of het is vierentwintig. 'Nu lijkt het of je maar één jaartje jonger bent dan ik', zei ze. Ik moest haast een traan wegpinken toen ze die opmerking maakte. Maar haar de waarheid zeggen, ik durf het niet. Wat voor vragen zou ze me dan niet gaan stellen?
De Spoorwegen zijn in staking gegaan. Er wordt al jacht gemaakt op het personeel. En ik ben volgens mijn persoonsbewijs spoorwegbeambte! Ik moet dubbel voorzichtig zijn en in elk geval proberen een ander persoonsbewijs te krijgen. Eigenlijk is het al onverantwoord op straat te lopen. Ik hoef maar aangehouden te worden en dan...
Eenentwintig jaar. Meerderjarig. Meerderjarig nu pas, volwassen al lang.
Ik heb geen oorsprong meer. Ik moet zelf oorsprong worden. Wat is een student? Een tussenvorm tussen man en kind.
Eerstdaags ben ik echtgenoot. Hoeveel mensen heeft deze oorlog niet vroegtijdig oud gemaakt? Al die soldaten die het overleven, hoe oud zullen ze niet geworden zijn als ze terugkomen? De oorlog brengt dichter bij de dood, want soldaten gaan jonger dood dan normaal. Maar alles moet in de natuur zijn vaste loop nemen; daarom word je ook nu toch nog even vlug, op een koopje, oud gemaakt.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten