zondag 19 april 2020

Folke Bernadotte • 20 april 1945

Folke Bernadotte (1895-1948) was een Zweedse diplomaat en tijdens de Tweede Wereldoorlog vice-voorzitter van het Zweedse Rode Kruis. Over de laatste dagen van de oorlog en zijn rol daarin schreef hij Het einde (vertaling M. Mees).

20 April — Adolf Hitlers verjaardag. Dr. Goebbels verkondigde: "Onze Führer heeft ons niet verlaten. Dit is de overwinning." Twee dagen later begonnen de Russische troepen Berlijn binnen te dringen.
Het was een eigenaardige gewaarwording om in Berlijn aan te komen dien dag, den 20en, die vroeger gevierd was met zooveel geestdrift van de zijde van het trouwe, toegenegen, bewonderende volk van Hitler. Nu was Berlijn een stille stad geworden, de barricaden waren klaar, het volk liep doelloos rond, wachtend op de dingen, die komen gingen.
Een luchtalarm dwong mij om eenige uren in den Zweedschen bunker te verblijven. Daarna zocht ik onmiddellijk contact met Brigadeführer Schellenberg, die mij mededeelde, dat Himmler niet in Berlijn was. Ik zei hem, dat ik den volgenden morgen absoluut naar Friedrichsruh moest terugkeeren en drong er bij Schellenberg op aan, te doen wat in zijn vermogen lag om een ontmoeting te bewerkstelligen gedurende den nacht van den 20en op den 21en April. Een paar uren verstreken. Toen kwam de mededeeling van Schellenberg, dat ik mij naar Hohen-Lüchen moest begeven, waar ik in den loop van den nacht Himmler zou ontmoeten. Toen ik in den laten namiddag Berlijn verliet, hoorde ik het gedreun der Russische kanonnen.
De wegen waren vol troepen en scharen vluchtelingen en het was niet gemakkelijk om vooruit te komen. Om negen uur 's avonds bereikten wij echter onze plaats van bestemming. Professor Gebhardt deelde mij mede, dat het hem nog niet gelukt was om met Himmler in contact te komen. Wij konden dus niets anders doen dan wachten. Wij gebruikten het middagmaal, men liet mij het ziekenhuis zien, dat geheel bezet was met gewonden van het Oostfront, en men bood mij zelfs aan om aanwezig te zijn bij de operatie van een paar soldaten. Om half een werd er opgebeld. Er werd medegedeeld, dat Himmler den volgenden morgen om zes uur op Hohen-Lüchen zou ontbijten.

Het was een vermoeide en futlooze Gestapo-chef, die op het afgesproken tijdstip de eetkamer binnentrad. Misschien voelde hij, dat hij een verklaring moest geven voor zijn uiterlijk. In ieder geval deed hij uitkomen, dat hij de laatste nachten nauwelijks een oog had dichtgedaan. Het was, alsof hij geen rust had om op één plaats te verblijven; hij ging van de eene plaats naar de andere, om uiting te geven aan zijn onrust en ongedurigheid.
De ontbijttafel was goed voorzien en Himmler bleek goeden eetlust te hebben. Soms tikte hij met de nagels tegen zijn voortanden. Naar Schellenberg mij later vertelde, was dit een teeken dat hij zenuwachtig was. Dezen keer ging het gesprek uitsluitend over de humanitaire maatregelen. Ik uitte nog eens mijn wensch, dat de Scandinavische gevangenen, die nu op transport waren van Duitschland naar Denemarken, verder zouden mogen gaan naar Zweden. Schellenberg vertelde mij later, dat Hitler nog eens opnieuw had verboden hierin toe te stemmen. Daarentegen ging Himmler wel mee in andere dingen. Hij vond goed dat de Scandinavische gevangenen, in geval er oorlogshandelingen in Denemarken zouden uitbreken, door toedoen van het Zweedsche Roode Kruis naar Zweden overgebracht zouden worden. Hij bleek ook te voelen voor mijn voorstel, dat het Zweedsche Roode Kruis gelegenheid zou krijgen om alle Fransche vrouwen uit het concentratiekamp te Ravcnsbrück weg te halen. Hij verklaarde niet slechts hierin toe te stemmen, maar hij wilde tevens gaarne, dat wij vrouwen van alle nationaliteiten daar vandaan zouden halen, omdat Ravensbrück ongetwijfeld binnenkort zou moeten evacueeren. Ik beloofde hem ons detachement onmiddellijk hiertoe order te geven.
De militaire situatie was ernstig, zeer ernstig, verklaarde Himmler. Hij had echter blijkbaar geen lust om er dieper op in te gaan.
Onmiddellijk na het ontbijt begaf ik mij op weg naar Friedrichsruh.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten