Parijs, 8 november 1872
Waarom, ben je zo ongerust over het plebs, zoals je het noemt ? Het plebs beheerst alleen degenen die zich aan zijn juk onderwerpen. Hier is het moment waarop we moeten zeggen: 'etiam si omnes, ego non'. En dan – behoort de heer Alexandre Dumas jr. – dat tot mens geworden 'kreng', om jouw uitdrukking te gebruiken – tot het plebs? En de heren Sardou en Offenbach en Vacquerie en alle anderen? Het is waar, ze stinken... Het plebs stinkt ook – maar op de manier van het woordje Cambronne [= merde]; terwijl die anderen vol rotting en bederf zijn. En zolang er nog iemand bestaat die je liefheeft en met je meevoelt...
Nee, mijn vriend – dat is niet hetgene wat op onze leeftijd zo moeilijk te verduren is – het is de 'taedium vitae' in het algemeen, het is de verveling en walging van alles wat des mensen is; het is niet de politiek, want die is tenslotte maar een spel; het is de droefheid van de vijftigjarigen. En dat is wat ik bewonder in mevrouw Sand: wat een gemoedsrust, wat een eenvoud, wat een belangstelling voor alles, wat een goedheid! Als iemand, om dat allemaal te bezitten, een beetje vergoelijkend, democratisch, misschien zelfs evangelisch moet zijn – mijn hemel, laten we dat op de koop toe nemen.
* Etiam si omnes, ego non is Latijn voor ‘Ook al doet iedereen het, ik niet’.
* Taedium vitae is Latijn voor ‘het verveeld zijn met het leven’.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten