H.N. Werkman • 5 februari 1942

• In de jaren ’40-’45 schreef schilder en graficus Hendrik Werkman (1882-1945) vele brieven, die een beeld geven van het dagelijkse leven in de oorlogsjaren. Onderstaande brief is gericht aan zijn goede vriendin Julia Henkels. Kort voor het eind van de oorlog werd Werkman door handlangers van de SD om het leven gebracht. Uit: Brieven van H.N. Werkman 1940-1945 (bezorgd door J. Martinet).

Foto: Nico Jesse

5 februari 1942
Honderd keer per dag hoor je de verzuchting dat de winter weer mag inrukken. Het is een last die alle dagen zwaarder wordt. Het kantoor wordt sedert weken niet meer verwarmd, alleen de werkplaats, maar toch moet ik er soms wel even de pen ter hand nemen. Voor een paar dagen was zelfs de inkt ook bevroren. […] Als Greet tegen 11 uur thuis komt heb ik de thee wit-gloeiend heet zoodat we ons een beetje op temperatuur kunnen brengen. Voor een paar bloembonnen breng ik dan nog wel eens een versnapering mee, zoodat er spoedig weer ‘stemming’ is. Ook heb ik een keer geprobeerd haar tegemoet te loopen maar bij de eerste de beste wegsplitsing zijn we elkaar misgeloopen. Alleen doordat ik uit instinct nog eens omkeek naar het wijfje dat mij op 25 Meter voorbijschoot – er lag een grasveld tusschen ons – bemerkte ik dat het mijn eigen vrouw was. Toen kon ik een 200 M. terughollen voor ik haar te pakken had. Zij had al gedacht: wat wil die man. […]
In Amsterdam is nu de staat van beleg. Kennissen van kennissen in Rotterdam hadden in geen drie dagen een melk- of groenteboer gezien. Rotterdam is weer zwaar getroffen, de Maasoever is weer gebombardeerd en zware ontploffingen hebben door hevige luchtdruk groote verwoestingen aangericht. Het is allemaal ellende en narigheid wat je hoort uit de groote steden, ook wat voedselvoorziening betreft.