zondag 16 mei 2021

August Vermeylen • 15 mei 1939

• August Vermeylen (1872-1945) was een Vlaamse schrijver. Zijn dagboek 1939-1944 is gepubliceerd als 'Ik denk nog het best met een pen in de hand'.

M.15.5.1939 
Voordracht van pater Van Ginneken in het Vlaamsch Pleitgenootschap: "De oude rechtstaal was een gebarentaal". Zijn beschouwing omtrent den oorsprong van de taal: eerst gebaren, door den arbeid (in ruimen zin) ingegeven, en die geen zaak, maar een handeling uitdrukken, dan syntaxis van gebaren, dan gebaren met interjecties en onomatopeeën (die de rol van adverbia vervullen), deze leiden geleidelijk naar de woordtaal.
De argumenten om die hypothese te steunen zijn uiterst zwak, al kan de hypothese waarschijnlijk heeten: dat later nog altijd gebarentaal met woordtaal samengaat, en het woord aan het gebaar herinnert, bewijst niet stellig dat de gebarentaal oorspronkelijk de éénige taal geweest is. De bewering, dat Jehovah in gebarentaal tot Mozes sprak, was slechts één van de gewaagde fratzen in deze lezing.
Merkwaardig was het slot: dat de schrift en de ideeën zelf uit die gebarentaal gegroeid zijn. Het is wel de eerste maal, dat ik het historisch materialisme door een pater jezuïet hoor voorstaan! Ik dacht dat hij het Evangelie van Karl Marx ging inroepen, zoo iets als "Im Anfang war die Technik."*
Hij deed me nu eens denken aan een heel vroolijken Renan (of men stelle zich voor: een Renan-Scapin!)* en dan weer aan dien avontuurlijken brak van Henry de Groux. Minder fijn komediant dan Hugo Verriest. Hij lacht voortdurend met al zijn tanden zijn eigen woorden toe.

* 'Im Anfang war die Technik' is een variant van 'lm Anfang war die Tat', een citaat uit Goethes Faust door Karl Marx gebruikt in Das Kapital (1872, p. 64). Beide uitspraken refereren aan het Bijbelvers: 'In den beginne was het Woord' (Johannes 1:1).

* 'Scapin' is een komisch personage uit het werk van Molière. Met de samentrekking 'Renan-Scapin' verwijst Vermeylen dus naar een komische uitvergroting van de Franse filosoof en godsdienstwetenschapper Ernest Renan, op wie Van Ginneken volgens hem leek.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten