Friedrich Hebbel • 13 januari 1848

• Friedrich Hebbel (1813-1863) was een Duitse schrijver. Een keuze uit zijn dagboeken is in het Nederlands verschenen als Een blinde bij zonsopgang.

13 januari
Er trekt zojuist een lange rouwstoet ons raam voorbij. De dode moet op zijn minst veldmaarschalk zijn geweest want de kist wordt gevolgd door hele regimenten met vanen, trommen en kanonnen. Voor het eerst zie ik een paard waar een sleep achterheen wordt gedragen, een zwarte, van zwarte crêpe. Naast me aan het raam staat mijn vrouw en zoogt haar kind dat flinke slokken neemt. 

15 januari
Doordat ik ’s nachts niet slaap glijden de dagen langs me heen zonder dat ik iets doe. Ik sta iedere ochtend op met een hoofd dat wel uitgebrand lijkt en vast ook wel uitgebrand is. Ons kindje is vreselijk onrustig, en meer nog dan door zijn geschrei word ik verteerd door angst. Mijn vrees is vast te groot, maar na hetgeen ik heb meegemaakt o zo natuurlijk! De ‘tragedie’ valt daardoor in duigen en met haar mijn ontelbare plannen! Over het algemeen gesproken kun je het best eens en voor altijd resigneren en daar ben ik mee bezig.
Ik weet niet of ik onderstaande observatie eerder noteerde, maar ze is belangrijk genoeg nog maar eens een keer te worden vastgelegd: er bestaat een onfeilbaar criterium voor talent en genialiteit. Het bestaat hieruit dat men, wanneer men geconfronteerd wordt met een indrukwekkende prestatie zich afvraagt of, indien men de eigen aanleg adequaat had weten uit te buiten, men tot eenzelfde prestatie in staat zou zijn geweest of niet. Wanneer men denkt de vraag bevestigend te kunnen beantwoorden, vindt men in zichzelf een draad die nadat hij duchtig uitgesponnen is, aangeknoopt zou kunnen worden aan de vreemde. In dat geval heeft men vast en zeker met talent te maken en slechts in het tegenovergestelde geval met een genie. In een genie ligt altijd iets volstrekt nieuws dat strikt aan een bepaald individu gebonden is. Een middelmatig dichter die het avondrood bezingt of een sonnet op een meikever wrocht zou het indien zijn kracht miljoenvoudig zou worden versterkt tot een gedicht kunnen brengen als Schillers Spaziergang of diens Glocke. Schiller zelf zou echter nooit in staat zijn geweest Goethes Fischer of Erlkönig te scheppen.