Valentin Boelgakov • 25 februari 1910

• De Rus Valentin Boelgakov (1886-1966) was de persoonlijk secretaris van de grote schrijver Lev Tolstoj in diens (veelbewogen) laatste levensjaar, en hield in die periode een dagboek bij. Later werd hij de biograaf van de grote Russische schrijver. Uit: Het laatste levensjaar van L.N. Tolstoj (vertaald door Charles B. Timmer).

25 februari
Tijdens de thee begon Sofja Andrejevna [Tolstojs echtgenote] gedichten van Tjoettsjev te declameren. Tolstoj viel haar bij, zei haar bepaalde regels voor en declameerde soms zelf. ’Een gedicht is goed,’ zei hij, ‘als ieder woord erin op de juiste plaats staat.’
Zij haalden persoonlijke herinneringen aan de dichter Tjoettsjev op, want behalve Ljev Nikolajevitsj en Sofja Andrejevna had ook Soechotin hem gekend.
‘Ik heb vandaag de krant eens van a tot z doorgelezen,’ ging Tolstoj verder, ‘en daar de conclusie uit getrokken dat de belangrijkste gebeurtenissen in de hele wereld nu zijn de dood van de toneelspeelster Komissarzjevskaja en het jubileum van de toneelspeelster Savina. Dat zijn, zeggen ze, twee uitzonderlijk grote vrouwen... Verschrikkelijk! De taal die bestemd is om gedachten weer te geven op zo’n manier misbruikt te zien...!

Frappant zijn soms de zogenaamde ‘bedelbrieven’ aan Tolstoj. Vandaag vraagt een zekere juffrouw honderd roebel voor haar huwelijk, want zij was een ‘officiersdochter en de tradities in officierskringen stellen zekere eisen aan je...’ Verder wilde een jongeman ook honderd roebel van hem hebben om zich te kunnen voorbereiden op de examens voor beroepsofficier.