Edmond en Jules de Goncourt • 14 september 1861

• Edmond de Goncourt(1822-1896) en Jules de Goncourt (1830-1870) waren Franse schrijvers en critici, en initiatiefnemers van de zeer prestigieuze Prix Goncourt. Ze hielden samen een (inmiddels zeer beroemd) dagboek bij, dat Edmond na de dood van Jules in zijn eentje voortzette. Vertaling door Leo van Maris.

Leiden, zaterdag 14 september
In het museum de Indische god Ganeśa met een olifantssnuit, zowel schrikaanjagend als rabelaisiaans.
Wanneer ik kijk naar uit hun windsels gehaalde mummies, twee mummies van kinderen, die daar achter glas tegen het raam liggen, dan denk ik aan het heimwee van die arme hulsels van de ziel, die na hun dood uit hun graf zijn verbannen, uit hun vaderland zijn verdreven, en die door de ruiten uitzien op een Hollandse gracht, op dode bladeren in stilstaand water, op een grijze hemel, een gelige zon, donkere bakstenen en donkere bomen. Het komt me voor dat er iets tegennatuurlijks, iets goddeloos in zit om mummies neer te leggen tegen de achtergrond van een schilderij van Pieter de Hooch.

Rotterdam
De kelners hier, en overal in Holland, zien eruit als oude misdienaars, die uit de kleren van hun eerste communie zijn gegroeid, zodat die te klein zijn geworden.

Eén ding zouden de Hollanders goed moeten wassen: hun water.