Georg Christoph Lichtenberg • 16 april 1792

• De Duitse fysicus, sterrenkundige en denker Georg Christoph Lichtenberg (1742-1799) is vooral bekend vanwege zijn zogenoemde Sudelbücher (‘kladboeken’) vol briljant geformuleerde invallen, observaties en overpeinzingen over zaken “zo onbeduidend dat ze door de meesterdenkers uit zijn tijd over het hoofd werden gezien”. Als ‘kind van de Verlichting’ was hij nieuwsgierig en onderzoekend, en zo komt hij ook naar voren in zijn brieven, die zijn vertaald als Gekleurde Schaduwen. Vertaald door Marion Offermans.

[Göttingen, 16 april 1792]
Liefste schat, Nou, hoe gaat het nu met je, mevrouw de onbestorven weduwe? En hoe gaat het met de kleine jongen? Ik wilde zeggen: de grote, want dat de zes maanden oude bengel zich goed voelt, daaraan twijfel ik geen moment. Hij zag er gisteren uitstekend uit, de voedster heeft me zijn beide gezichten laten zien. Gezicht nummer 1 was mooi, rond en vriendelijk als de zon, het andere, gezicht nummer 2, bloot en stil als de vollemaan, of eigenlijk als het eerste en laatste kwartier tegen elkaar gezet.
Hoe het met mij gaat? Ja, vrij redelijk, als ik me maar kon voorstellen dat het voorjaar was, maar dat is me gewoonweg onmogelijk. Stuur me alsjeblieft mijn pelsmantel en de pelshandschoenen, ik zal zien of het dan beter gaat.
Maar luister eens, er is iets gebeurd met mijn dekbed. Ik denk dat mevrouw Hartmann de veren eruit heeft gehaald en tufsteen erin heeft gestopt. Want vogels met zulke veren bestaan in heel Europa niet. Als ik ’s morgens eerst maar eens één been eruit heb, dan gaat het een beetje, ik houd me dan aan de kachel vast en trek vervolgens het andere been bij, maar het eerste, dat is de beul. Nee, lief vlees van mijn vlees, het dekbed mag dan voor een paar echtelieden goed genoeg zijn, voor één enkele man als ik is het echt te zwaar. ’s Avonds moet Georg me toedekken, en dan drukt het zo op me dat mijn benen gewoonlijk een halfuur eerder inslapen dan ik.
Weet je dat het vandaag één jaar geleden is dat we in het bos waren? Zo mogelijk gaan we er weer heen zodra we het zonder vuurstoofje kunnen stellen. Het ga je goed, lief been van mijn been, en groet heel huize Dieterich van mij, ook mamzel de bruid en mamzel Ranchat
van je
G.C. Lichtenberg