dinsdag 13 februari 2018

Josep Pla -- 14 februari 1919

Josep Pla i Casadevall (1897-1981) was een Spaanse schrijver en journalist. Zijn dagboeken over de jaren 1918-1920 zijn in het Nederlands vertaald door Adri Boon, en uitgegeven onder de titel Het grijze schrift.

14 februari. Begrafenis van oom Pepet Colomar - een verre oom. Ik gebruik het verkleinwoord van zijn naam niet uit familiariteit, want ik kende hem nauwelijks; ik doe dat eenvoudigweg omdat hij thuis zo genoemd werd. Hij was getrouwd met een tante uit Montras van de tak van oma Marieta. Het was een lange, bleke, magere man, uitgeblust, methodisch, nauwgezet, die leek te spreken met iets van angstvalligheid, precies zoals het type van de gemiddelde ambtenaar. Altijd als ik hem zag, kwam hij op mij over als iemand die herstellend was van de stokslagen die het leven hem had toegediend.
Wanneer ik aankom bij het sterfhuis in de avinguda de la República Argentina, hoor ik op de trap de jammerklachten al. Beklemmende smart. Oma Marieta - die speciaal voor de begrafenis is overgekomen - doet enorm haar best om iedereen te troosten, waarbij ze vooral tante Carolina probeert te verdragen, die geheel is ingestort.
De geestelijken arriveren. Een vage psalmodie. Het is een prachtige, stralende morgen. Het uitdragen wordt georganiseerd, de doodgravers groeten de tramwagens, de rijtuigen en de mensen die voorbijkomen. Lange tocht naar de oude begraafplaats in een faëton met raampjes. Oponthoud bij de spoorwegovergang, totdat de trein die de kust langs rijdt gepasseerd is. Het zo goed onderhouden, matte kerkhof: de metselaar die nog niet klaar is met de nis, de fooien, het niet weten wat te zeggen... Na afloop keren wij met Quimet - een verwant van oom, juwelier van beroep -, zijn zoon en Bosch, de schoonzoon, naar het sterfhuis terug. Oma Marieta blijft onvermoeibaar iedereen troosten. Oom was de goedheid zelf, zijn leven was er een van beulen en lijden.

Terugkerend van de begrafenis kom ik bij de universiteit aan, waar ik verneem dat er een staking is uitgeroepen. De hoofdingang is door de Guardia Civil versperd: je kan alleen via het halfgesloten poortje naar binnen. Niemand kan mij de reden van de staking uitleggen. Ik vermoed dat het een uitvloeisel is van de algemene situatie. In de stad gist het hevig onder de arbeiders. Iedereen beweert dat men op een algemene staking afstevent. De burgerwacht rekruteert en bewapent mensen in alle openheid. De dagbladen melden het overlijden van Jaume Brossa. Op het Ateneu vertelt Plana mij dat zodra er in Barcelona ook maar even iets van onrust dreigt, een van de eerste mensen die de politie inrekent Brossa is. Hij schijnt een onverwoestbaar fiche in de archiefbak te hebben. Toen men vanmiddag bij hem langsging om hem te arresteren, blies hij net zijn laatste adem uit.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten