Ella Vogelaar & Onno Bosma • 14 november 2008

• Ella Vogelaar (1949-2019) was in 2007-2008 Minister voor Wonen, Wijken en Integratie in het kabinet Balkenende IV. Met haar partner Onno Bosma hield ze een soort gezamenlijk dagboek bij, dat later gepubliceerd werd als Twintig maanden knettergek. Ze zal vooral herinnerd worden door haar akkefietje met Rutger Castricum van GeenStijl. Het leidde uiteindelijk tot haar vertrek, zie hieronder.

Vrijdag 14 november 2008
[...]
In je dagmap staat om half zeven een bila, een gesprek onder vier ogen gepland met Wouter [Bos]. 'Dat zal wel over de registratie van de Antilliaans-Nederlandse jongeren gaan', denk je. Jetlag of niet, 's middags bespreek je met de Kamer drie uur lang de stand van zaken met de Vogelaarwijken.
Als je de vergaderzaal uitloopt staan er drommen journalisten je op te wachten. 'U heeft een gesprek met de partijtop. Is het waar dat u aftreedt?' Je bent je van geen kwaad bewust, zegt dat je inderdaad een gesprek met Wouter hebt en dat aftreden niet aan de orde is.
Onderweg naar het ministerie van Financiën lees je een sms van Wouter, verzonden tijdens het Kamerdebat: 'Welkom. Voor de goede orde deel ik je mee dat bij het gesprek ook Mariëtte [Hamer] en Lilianne [Ploumen] aanwezig zullen zijn.' Pas dan begrijp je de opwinding van de journalisten, die kennelijk via het Haagse spincircuit al meer weten dan jij. Terwijl Ronald even buiten de auto wacht, overleg je met Els. Wat kan dit zijn? Misschien nemen ze je de portefeuille integratie af? Dat maak je niet mee, je gaat niet gemankeerd verder. Jullie sluiten niet uit dat je hele positie als minister in het geding is. Als het gaat over de negatieve media: 'Ik ga er voluit in, ik ben ervan overtuigd dat ik dat kan kantelen.' Jullie herinneren je opeens dat Els op de Antillen vanaf woensdag geen contact kon krijgen met Jeroen Dijsselbloem. Ze heeft er een opmerking over gemaakt en zich afgevraagd wat de reden kon zijn van die ongebruikelijke onbereikbaarheid. Els had er een heel slecht gevoel over; het was niet normaal dat ze hem niet meer kon bellen.
Op het ministerie van Financiën maakt Wouter je snel duidelijk wat de bedoeling is: het negatieve beeld over je is niet te keren, je bezorgt de partij schade, het is einde verhaal. 'De fractie heeft het vertrouwen in je opgezegd. Je hebt niet voldoende gezag meer. Er komt veel kritiek van wethouders.' Dat klopt niet met jouw perceptie, maar Wouter noemt geen namen als je daarom vraagt. Hamer legt de steun bij de Algemene Beschouwingen voor de wijken-aanpak nu uit als een poging om jou te stutten in plaats van als een politieke keus van de PvdA.
Dit klopt allemaal voor geen meter, gaat er door je heen. Dit drietal heeft er geen idee van waar je mee bezig bent. Je voelt de strijdlust in je opvlammen. Je stelt vast dat de valse start met de wijkenaanpak toch in de eerste plaats voortkomt uit fouten van Wouter tijdens de coalitiebesprekingen. Het geld is er nu. Ondanks een jaar touwtrekken is het je gelukt om de motivatie van mensen vast te houden. Je wijst op het grote draagvlak bij de bewoners.
Wouter verwijt je dat je je niet laat adviseren, je bent niet toegankelijk. Jij: 'Doel je op [Dig] Istha?' Dat ontkennen ze, maar ze verwijten je in één adem dat je diens ontslag, in strijd met de afspraak, wereldkundig hebt gemaakt. 'Hoezo? Het is op het intranet van vrom gezet. Het lijkt me logisch dat je het vertrek van een interimdirecteur aan het personeel laat weten.' Je vraagt je ter plekke af welke rol Istha heeft gespeeld in wat er nu gebeurt.
Je verlangt een half jaar tijd om te laten zien dat je de negatieve publiciteit kunt keren. Je bent ervan overtuigd dat het kan, Wouter is er zelf het bewijs van dat een negatieve trend kan omslaan.
Je krijgt de kans niet. Het drietal adviseert je om de eer aan jezelf te houden en ontslag te nemen, bij voorkeur nog vanavond en anders uiterlijk de volgende ochtend om 9 uur. Wouter overhandigt je voorbeeldbrieven van andere ministers die hun ontslag aanboden: één aan de premier, met het verzoek de tweede door te geleiden naar de koningin.
'Oké', zeg je. 'Het is me duidelijk wat me te doen staat, als de partijtop geen vertrouwen meer in me heeft.' Je staat op en loopt weg met de mededeling dat je niet meer naar het bpo gaat en ze nog wel laat horen wanneer je je besluit wereldkundig maakt.
Terug in de auto informeer je Els Tieman. Je bent blij dat ze is blijven wachten. Jij zegt: 'We moeten nu proberen onze emoties in bedwang te houden, we moeten handelen. Bel jij Leon en mijn woordvoerder om te vragen of ze naar het ministerie kunnen komen.' Hans van der Vlist blijkt nog in China te zitten.
Dan gaan jullie op weg naar vrom om je laatste optreden als minister voor te bereiden. Els zegt: 'Misschien moet je Onno ook even bellen?'