21 september 1863
Op 21 september heb ik aan het graf gestaan. Alles was stil: de zee was net als toen, alleen de wind had de hele weg lang stofwolken doen opwarrelen. Het stenen zwijgen en het lichte geritsel in de cipressen deden me huiveren en waren mij vreemd. Zij is niet hier, nee, hier niet – zij leeft in mij.
Ik liep van het kerkhof naar onze beide villa's – de Sue-villa en die van Douis. Beide stonden leeg. Waarom heb ik die stomme getuigen à charge weer opgeroepen? Daarginds lag het terras, waarop ik tussen de rozen, en wijnranken in diep gebogen onder mijn verdriet op en neer heb gelopen en in een lege verte tuurde, in een soort waanzinnige of zwakzinnige hunkering naar verlichting, hulp. Een hulp die ik toen ik hem bij de mensen niet vond in de wijn heb gezocht.
De nu met stof bedekte divan, waar schilderijlijsten op lagen – de divan, waarop zij in uitputting was neergezonken en het bewustzijn had verloren – in die verschrikkelijke nacht van onze uiteenzetting...
Ik deed in de slaapkamer van de Douis-villa de luiken open – daar was het, het van ouds bekende uitzicht... ik draaide me om – het bed, de matras eraf genomen, die lag op de vloer – alsof hier pas geleden een dode was weggedragen... Hoeveel is er uitgedoofd, hoeveel is er in deze kamer verdwenen!... Arme martelares – en hoeveel heb ik zelf in mijn grenzeloze liefde voor haar niet bijgedragen aan haar gewelddadige dood!
In 1852 was Herzens vrouw Nathalie overleden aan een longontsteking. In het jaar daarvoor had ze hem bekend een verhouding te hebben met een vriend van Herzen, de Duitse dichter Georg Herwegh. In datzelfde jaar verdronken zijn moeder en zijn jongste zoon na een schipbreuk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten