Ilse Wentholt • 14 november 1946

• Ilse Wentholt (1922-2012) woonde in 1946 in Makassar en leidde daar een vrolijk leven. Kort na onderstaande passage (uit Hollands Maandblad) kreeg ze verkering met Raymond Westerling, precies in de periode dat hij zijn oorlogsmisdaden beging. Toelichting door J.J. Peereboom.

Makassar, 12 en 14 November 1946
... Het is erg prettig in mijn pension. Ik heb er erg veel kennissen, en (het klinkt misschien een beetje opschepperig, maar tegenover jullie heeft het immers geen zin om op te scheppen) ik geloof wel dat ik een van de allerpopulairste meisjes van Makassar ben. Ik hoop dat het zo blijft, aan de andere kant ben ik wel eens bang dat ik te veel uitga, ik ben bijna nooit thuis. Er is altijd wel het een of ander te doen. Ik moet zelfs vreselijk mijn best doen dat ik niet gestrikt word als vast vriendinnetje. Die Jules B. bijvoorbeeld is nu kwaad, want ik heb hem gezegd dat ik er niet voor voel mijn naam zo vast aan de zijne verbonden te voelen. Iedereen gaat er over praten, en de mensen denken dat we verloofd zijn. Hij zegt: Nu wat zou dat? Maar hij snapt niet dat daardoor andere jongelui me niet meevragen, want die denken: Ja, ze is toch al door Jules mee uitgevraagd. Daarbij komt dat Jules me al begint te irriteren. Ik kan nu eenmaal niet verliefd op hem zijn, en dan vind ik het onverantwoordelijk om hem verder aan te moedigen, en moet hij het maar meteen weten. Maar dit is, nadat Henk weg is gegaan, al het tweede geval wat ik meemaak in Makassar. Het eerste geval was met die adelborst E. Dan willen ze 14 dagen van tevoren al een afspraak maken voor de eerstvolgende dansavond, uit angst dat je met iemand anders af zult spreken, met het gevolg dat als er iemand aardigs op komt duikelen, je die moet weigeren, omdat je al een afspraak hebt. Het is in elk geval erg fijn, dat ik zoveel jongelui heb waarop ik terug kan vallen, als er iets te beleven valt. Want dat is hier in Indië iets zeldzaam ellendigs, dat je zo volkomen afhankelijk bent van jongelui als je ergens naar toe wilt.

... Makassar wordt tussen 2 haakjes hoe langer hoe onrustiger. De infiltratie van de extremisten begint meer door te dringen, en krijgt hier invloed in het binnenland. Er zijn maar een paar belhamels noodig om alle jonge mannen van een kampong mee te krijgen, en dan begint de rest van de bevolking niets meer. Om de haverklap vliegen Nigieo goedangs in brand, met schade van millioenen, ook voor de bevolking zelf natuurlijk. Eergisteren is weer een Ingenieur van de P.O.D. getjingtjangd (volkomen in stukjes gesneden) een 10 minuten van Makassar vandaan, en de daders liggen op het kerkhof. Gewoon weer in het oerwoud verdwenen. Over het algemeen is de stemming onder de Hollanders hier zeer pessimistisch. De politiek van voortdurend toegeven maakt dat ook Celebes zich nu gerechtigd acht om wat driester met hun eisen voor den dag te komen, en ze willen nu ook volledige onafhankelijkheid hebben zoals Java en Sumatra. Bij elk particulier initiatief wordt men op de vingers getikt omdat er geen concurrentie mag zijn voor de Indonesiërs, maar de Indonesiërs zelf doen ook nog niets, met het gevolg dat het maar helemaal blijft liggen. Enfin, de B.P.M. draait, en dat gaat hoe langer hoe beter zelfs. [Ilse werkt bij de Bataafse Petroleum Maatschappij, een dochter van Shell]