dinsdag 1 april 2025

Albert Speer • 2 april 1952

Albert Speer (1905-1981) was een Duits architect en tijdens de naziheerschappij over Duitsland (1933-1945) achtereenvolgens rijksbouwmeester en minister van bewapening. Na de oorlog werd hij veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf; hij hield in die periode een dagboek bij dat is gepubliceerd als Spandauer Tagebücher.

2. April 1952
Der amerikanische Direktor [van de gevangenis] hat mitgeteilt, daß er uns zum Korbflechten heranziehen will. Das ist in unseren Augen diskriminierend und mit dem Urteil von Nürnberg nicht zn vereinbaren. Wir sind nicht zu Zuchthaus oder Zwangsarbeit verurteilt.
Nach gemeinsamer Beratung sind wir uns alle darin einig, daß wir hartbleiben mussen. Ich erhalte den Auftrag, meinem Coburger Freund zu schreiben, er solle den Anwalt von Dönitz fragen, ob eine Weigerung Bestrafung rechtfertigen würde oder gar die Aussicht auf eine Amnestie beeintrachtigen könnte.

8. April 1952
Kranzbühlers Antwort traf heute ein: Wir sollten zwar keine Zwischenfälle provozieren, aber Strafen seien für eine eventuelle Amnestie bedeutungslos. Der Anwalt scheint sich über unsere Lage Illusionen zu machen, wenn er uns gleichzeitig mitteilt, es sei wesentlich, daß die Westdirektoren uns als Herren ansehen!

11. April 1952
Als wir heute vormittag aufgefordert wurden, in die Halle zu kommen, um das Korbflechten zu lernen, erklärten wir übereinstimmend, daß uns diese Arbeit ausdrücklich befohlen werden müsse. Aber unter den anwesenden Wartern fand sich niemand, der das Machtwort sprechen wollte. Darauf zogen wir uns wortlos in unsere Zellen zurück und ließen den mürrischen John Hawker mit seinen Weidenruten allein. Hawker war während der letzten Woche ausgerechnet im Irrenhaus Wittenau in die Kunst des Korbflechtens eingewiesen worden. Einige Stunden später teilte uns der amerikanische Direktor mit, daß wir keine Körbe flechten müßten. Der russische Direktor dagegen, der die ganze Idee ursprünglich abgelehnt hatte, änderte angesichts unseres Widerstands seine Meinung: jetzt setzte er alles daran, uns Körbe flechten zu lassen.<268-2016>


Vertaling door ChatGPT

2 april 1952
De Amerikaanse directeur [van de gevangenis] heeft laten weten dat hij ons wil inzetten voor het vlechten van manden. Dit beschouwen wij als discriminatie en het is niet in overeenstemming met het vonnis van Neurenberg. Wij zijn niet veroordeeld tot gevangenisstraf of dwangarbeid.
Na gezamenlijk overleg zijn we het er allemaal over eens dat we standvastig moeten blijven. Ik krijg de opdracht om mijn vriend uit Coburg te schrijven en hem te vragen of het weigeren van deze taak strafrechtelijke gevolgen zou kunnen hebben of zelfs de kans op een amnestie zou kunnen schaden.

8 april 1952
Het antwoord van Kranzbühler is vandaag binnengekomen: hoewel we geen incidenten moeten uitlokken, zouden straffen geen invloed hebben op een eventuele amnestie. De advocaat lijkt zich illusies over onze situatie te maken, aangezien hij ons tegelijkertijd meedeelt dat het essentieel is dat de Westelijke directeuren ons als heren beschouwen!

11 april 1952
Toen we vanochtend werden gevraagd om naar de hal te komen om het mandenvlechten te leren, gaven we gezamenlijk aan dat deze taak ons expliciet opgedragen moest worden. Maar onder de aanwezige bewakers was niemand die het gezag wilde uitspreken. Daarop trokken we ons zonder een woord terug naar onze cellen en lieten we de norse John Hawker met zijn wilgentakken alleen. Hawker was de afgelopen week toevallig naar de krankzinnigengesticht Wittenau gestuurd om de kunst van het mandenvlechten te leren. Enkele uren later liet de Amerikaanse directeur ons weten dat we geen manden hoefden te vlechten. De Russische directeur daarentegen, die het idee oorspronkelijk had afgewezen, veranderde zijn mening na onze weerstand: nu deed hij er alles aan om ons toch manden te laten vlechten.

maandag 31 maart 2025

Charles Castelein • 1 april 1916

• Charles Castelein (1862-1938) was een Vlaamse tramconducteur die tijdens de Eerste Wereldoorlog een onregelmatig dagboek bijhield.

01 april 1916 Sedert 1sten april grammen patatten een kilo voor 5 dagen met een patattekaart. Er zijn geen meer te krijgen voor geen geld. De lieden van Ostende loopen overal om eetwaren buiten de stad. Ieder inwoner heeft nu 3 kaarten, 1 voor brood, 1 voor patatten, 1 voor den Amerikaansche winkel (de cricé). Zit slecht met ons hier. Het eten slaat maar altijd op. Het is al een geheelen tijd hetzelfde. Men heeft ons den 1 april voor de eerste maal patatten gegeven met de rasionkaart 1 kilo voor 5 dagen. den 10 nogmaals en sedert geen meer. De stad had geen meer. t Was gedaan met eten. Weinig brood, geen patatten, geen vleesch. La situation est bonne. Suiker aan 3,50 de kilo, bloem 1,50 de kilo.

1916 Den 20 april t Begint hier te stinken. Alles peperduur, geen patatten, weinig brood, vleesch : geen, bloem 1,50, suiker 3,50 de kilo.

24 april 1916 Den 22 zaterdag, 23 zondag, 24 maandag van 3 uren kwamen vliegers boven de Stad. Er werd op geschoten dat krakte. Veel bommen vielen in het hospital, de vischput, kerkhof en daarrond en alles 14 stuks. Met den 1 Mei worden wij gerationeerd van vleesch : 150 grammen tegen 3,50 den kilo. Nu gaat het 5 fr. de boter 6,25.

26 april 1916 Den 25 april om 9 uren s avonds komen 3 zeppelin van de richting naar Engeland en dezen avond weer.

27 april 1916 Den 27 donderdag zeppelins boven stad naar de djekken Bijna alle nachten vlieger met bommen boven stad. Vanaf 1 mei wordt het uur een uur later, het wil zeggen als het bij ons 10 is het is 12 duitsche tijd. Van s morgens 3 uren onzen tijd mag men op straat tot 9 uren s avonds.

zondag 30 maart 2025

Trui Thöne • 31 maart 1915

• De Nederlandse Trui Thöne (1893-1980) was tijdens WO I een "jonge vrouw uit een gegoede familie" en hield gedurende een deel van de oorlog een dagboek bij.

Woensdag, 31 Maart 1915
’t Geval werd weer gesust; de Duitschers gaan niet te min voort Hollandsche schepen in den grond te boren. In vele gezinnen ontstaan de heftigste oneenigheden over de pro en contra questie. Sommigen leden van ’t gezin zijn dan pro en anderen anti Duitschland. Hetgeen bij elk nieuw bericht reden tot twisten geeft!
Wij zijn het gelukkig allemaal eens (en zeer anti Duitsch, zoals trouwens alle redelijk denkende menschen). Slechts handelsmenschen, die er belang bij hebben en alle zeer conservatieven, de zeer antisocialisten, zijn nog pro Duitsch. Velen echter zijn anti Engelsch.



François van Hoogstraten • 30 maart 1914

• In 1913 kreeg de toen 21-jarige François van Hoogstraten een erfenis en besloot dat geld te gebruiken voor een reis om de wereld. Zijn dagboeken en brieven van die reis zijn gepubliceerd in Gloria Mundi. Eind maart 1914 voer hij van Hawai naar Canada.

Grote Oceaan

30 maart • Nog steeds een sterke deining, nu en dan vallen (en breken) borden, schalen en glazen. Soms was het een ogenblik stil, maar we wisten dat we dan een volgend moment op de top van een golf zouden staan of in een diep golfdal tussen een paar andere golven. Zo ging het de hele dag. Er waren een paar dames, die de hele reis ziek waren, en zich nu nog minder op hun gemak voelden... Toch moedigde de frisse wind het decktennisspel zeer aan, zodat ik mij daar enkele uren mee bezig hield. Een hoog net staat over het dek gespannen (de buitenkant voor out-balls beschermd door een ander net). De spelers gebruiken een ring (geen bal), die telkens met één hand moet worden gegooid en opgevangen (en meteen teruggegooid). De telling is als bij gewoon tennis, meerdere regels voor de manier van gooien, etc. Soms stoot je je vingers gemeen aan de harde touwring, iets dat in de kou geen aangename gewaarwording is. Mijn vingers waren rauw! Twee passagiers, Mr. & Mrs. Fitzherbert, vertelden mij, dat zij de heer en mevrouw Blanken in Nikko en Hongkong ontmoet hadden. Het bleek, dat zij tegelijk met mij in het Miyako Hotel in Kyoto waren. 's Avonds met Dr. Shanasy (een tandarts uit Adelaide, Australië) een plan beraamd om ons beider tickets via Canada in te wisselen tegen een tour door de States, en dan zo mogelijk samen te reizen. Een andere dokter had hem sterk afgeraden om zijn weg via Canada te vervolgen, net nu hij uit de hete tropen kwam. In Canada heerste volgens de radioberichten een kou van 25 tot 40 graden onder nul, alles dik onder de sneeuw. Een alternatief was, eerst nog drie weken in Vancouver blijven om te wennen aan de overgang, en dan pas door Canada te reizen. Dat lokte ons niet. Wij zouden dus proberen ons biljet in te wisselen tegen een reis via San Francisco, Los Angeles, Grand Canyon (!!!), Santa Fé en Chicago.

31 maart • Weer decktennis en quoits gespeeld. Goed weer, maar een zeer koude wind. Een bezoek aan de barbershop gebracht en mijn was (zag er keurig uit) betaald. Tegen de avond ging onze schuit weer meer schommelen en rollen. Prachtige sterrenhemel; ik was blij te zien dat de Grote Beer, Orion etc. weer overeind stonden, en de maan weer aan de 'goede' zijde groeide. Op het zuidelijk halfrond is alles immers omgekeerd... Mijn tassen gepakt voor de aanstaande landing, en mijn laatste zeewaterbad genomen. Die baden bevielen mij uitstekend: koud in de tropen, halfwarm in de kou.

François van Hoogstraten • 29 maart 1914

• In 1913 kreeg de toen 21-jarige François van Hoogstraten een erfenis en besloot dat geld te gebruiken voor een reis om de wereld. Zijn dagboeken en brieven van die reis zijn gepubliceerd in Gloria Mundi. Eind maart 1914 voer hij van Hawai naar Canada.

Grote Oceaan

26 maart • Kalme zee. Gelezen, gewandeld, een paar dekspelen gedaan. Vandaag de Kreeftskeerkring gepasseerd, we zijn dus nu niet meer in de tropen. 's Avonds stak de wind op; het is nu aanmerkelijk koeler aan boord. Tijdens de maaltijden is het soms grappig om aan de lange tafels de verschillende manieren van sinaasappels eten te observeren: de wijze van doorsnijden, pellen, met of zonder hulp van een vork, iedereen doet het weer anders... Ik las in een Canadese krant van 2 maart jl. dat er op de Hollandse kust een Engels schip gestrand was, de Aretic Stream: she became a total wreck...

27 maart • Door de felle wind van gisteren stond er een geweldige deining; zelfs het bovendek ligt onder het schuim van de opspattende golven. Af en toe een regenbui, het is nu fris koud weer. Decktennis is nu een goede oefening in de kou. Ik win nogal vaak, vooral in het single spel. Door de sterke schommeling maakten we de gekste bokkensprongen. Brieven geschreven. Voor 't eerst lopen weer enige heren in hun overjas. In de na-avond werd het schip bedenkelijk heen en weer geslingerd, zodat zelfs de eerste officier het `very rough indeed' noemde. Alles kraakte, vooral de eetzaal.

28 maart • Nog steeds een zeer sterke deining. Het ontbijt is om half negen, maar om half tien was de helft nog niet aanwezig. Desondanks 's morgens en 's middags deckquoits, decktennis en bullboard gespeeld. Er blaast een koude wind, maar we willen toch wat beweging hebben: Enige heren en dames lopen in bontjassen, De deining is nu veel erger dan op de Suva-trip: het hele schip kraakt, en we horen voortdurend de doffe slagen van de golven tegen de scheepswand. Weer weinig mensen aan tafel.

29 maart • Flinke stormwind, ijskoud. Buitengewoon veel deining, veel erger dan gisteren. Op het voordek was de op- en neergaande beweging het sterkst, maar we stonden daar niet lang: een dikke golf deed ons kletsnat vluchten. De spray van de golven sloeg zelfs over de brug en deed plenzen water op het bovendek neerkomen. Je kunt dit toch wel stormweer noemen! Nu kwam tenslotte toch nog het slechte weer dat mij voor deze overtocht voorspeld was. Hoop dat het morgen wat minder ruw is. Het is nu niet mogelijk te schrijven. In Vancouver hoop ik enige brieven te vinden.

donderdag 27 maart 2025

Søren Kierkegaard • 28 maart 1836

Søren Kierkegaard (1813-1855) was een Deense filosoof. Dagboeken (vertaald door Cora Polet).

maart
Alle menselijk leven zou opgevat kunnen worden als één grote conversatie, waarin de afzonderlijke mensen de afzonderlijke bestanddelen van de taal vertegenwoordigen (misschien is dit beeld over te brengen op de naties in hun relatie tot elkaar). Hoeveel mensen zijn niet meer dan adjectieven, tussenwerpsels, conjuncties (adverbia), hoe weinigen substantieven, hoofdwerkwoorden, hoevelen koppelwoorden.
Het is met mensen in relatie tot elkaar als met de onregelmatige werkwoorden in de diverse talen, bijna alle werkwoorden zijn onregelmatig.

woensdag 26 maart 2025

Keith Vaughan • 27 maart 1967

Keith Vaughan (1912-1977) was een Britse schilder. Zijn dagboeken zijn in het Nederlands vertaald door Harry Oltheten, onder de titel Dagboek 1939-1977.

25 maart 1967 Paaszaterdag. H.H. met M. en R. Kwam op woensdag. Van de vorige woensdag tot dinsdagavond de volmaaktste Karezza* ooit. Buitengewoon elan en vitaliteit door de dag heen gevolgd door sessies (elektrisch) van vier tot vijf uren 's avonds. 3 gram Tuinol - perfecte slaap - de volgende dag weer fris. Geen bijeffecten na een milde pijn in de lies die na 48 uur verdween. Ik noteer dit maar om vast te leggen dat dit proces iets unieks en ongelooflijk bevredigends behelst zoals vaak wordt gezegd. Dat ligt vooral in het gevoel datje meester bent over jezelf en in het fantastisch gecontroleerde genot. Het heeft natuurlijk ook te maken met iemands initiële instelling want het werkt niet altijd zo.

27 maart 1967 Vond gisteren een klein wieltje van een stuk speelgoed. Spaken weg, afgebroken, zijn nu nog slechts stompjes - perfecte corona**. Herinneringen aan mijn kindertijd - zelfde vliegwiel voor een masochistisch spelletje. En dit? Had een andere jongen...? Het is een vreemde en ontroerende gedachte. Ik zou graag willen dat het zo was gebruikt. Waarom zou ik de enige zijn geweest? Misschien kwam het wel vaker voor dan je dacht. J.W. 's urethrale fetisj? Had ik hier niet eens over gelezen bij psychiater J. Ik zou zeker gedacht hebben, zoals hij ook deed, dat hij uniek was.


Karezza = Vorm van seksueel verkeer waarin de man niet tot een orgasme wil komen maar zolang mogelijk in de zogenaamde 'plateaufase' blijft verkeren.

Corona = (hier) cockring (corona is de onderrand van de eikel).