donderdag 8 juni 2017

Robert Graves -- 9 juni 1915

• De Britse schrijver Robert Graves (1895-1985) was soldaat in WO 1. In Dat hebben we gehad (vertaald door Guido Golüke) zijn ook een aantal dagboekfragmenten van hem uit die periode opgenomen.
In 1916 zou hij zelf zwaargewond raken tijdens de bijna vijf maanden durende Slag aan de Somme, waarbij meer dan een miljoen doden en gewonden vielen.

9 juni. Ik begin me te realiseren wat een geluk ik heb gehad om in de loopgraven bij Cambrin zo rustig kennis te maken met het front. We zitten nu in een akelige spits iets ten zuiden van de steenhopen, waar het aantal slachtoffers altijd hoog is. Gisteren had de compagnie zeventien slachtoffers door bommen en granaten. De frontlinie is gemiddeld maar zo'n dertig meter van de Duitsers verwijderd. Vandaag liep ik, in een gedeelte dat maar twintig meter van een bezette Duitse loopgraaf ligt, The Farmer's Boy te fluiten om de moed erin te houden, toen ik ineens een groepje over een man gebogen zag staan die op de bodem van de loopgraaf lag. Hij maakte een snurkend geluid, vermengd met een dierlijk gekreun. Aan mijn voeten lag de pet die hij op had gehad, bespat met zijn hersenen. Ik had nog nooit menselijke hersenen gezien; ik beschouwde ze op de een of andere manier als een produkt van dichterlijke fantasie. Met een zwaargewonde man kun je grapjes maken, je kunt hem ermee feliciteren dat hij nu van de ellende hier is verlost. Een dode kun je negeren. Maar zelfs een mijnwerker kan geen grapje maken dat klinkt als een grapje over een man die er drie uur over doet om te sterven, nadat het bovenste gedeelte van zijn hoofd is afgerukt door een kogel die van twintig meter afstand is afgevuurd.
Beaumont, over wie ik in de vorige brief heb verteld, is ook gesneuveld - de laatste ongedeerde overlevende van het oorspronkelijke bataljon, afgezien van de mannen in de bevoorradingsploegen. Zijn benen zaten tegen zijn rug. Iedereen liep kwaad te vloeken, maar toen kwam er een genie-officier aanlopen die tegen me zei dat hij een tunnel tot onder de Duitse frontlinie had gegraven, en dat dit het geschikte moment was als mijn mannen wat granaten wilden gooien. Daarop liet hij de mijn ontploffen - het was geen grote, zei hij, maar hij maakte een geweldig lawaai en we werden met modderkluiten overdekt. We wachtten een paar tellen tot de andere Duitsers kwamen aanrennen om de gewonden te helpen, en gooiden toen alle granaten die we hadden.
Beaumont had me nog verteld dat hij na de voorstelling bij de Rue du Bois voor vijf pond aan francs had gewonnen in de sweepstake: een sweepstake van het soort dat geen bitterheid veroorzaakt. Voor een voorstelling verzamelen de soldaten van het peloton al hun geld in een gemeenschappelijke pot die naderhand door de overlevenden wordt verdeeld. De gesneuvelden kunnen niet klagen, de gewonden zouden veel meer dan dat hebben gegeven om er zo af te komen en de niet-gewonden beschouwen het geld als een troostprijs voor het feit dat ze hier nog steeds zitten.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten