Johann Wolfgang von Goethe -- 20 juni 1787

• Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832) was een Duits wetenschapper, toneelschrijver, romanschrijver, filosoof, dichter, natuuronderzoeker en staatsman. In zijn Italienische Reise doet hij verslag van zijn verblijf in Italië.

• Vertaling door ChatGPT onderaan.

Rom, den 20. Juni.

Nun hab' ich hier schon wieder treffliche Kunstwerke gesehen, und mein Geist reinigt und bestimmt sich. Doch brauchte ich wenigstens noch ein Jahr allein in Rom, um nach meiner Art den Aufenthalt nutzen zu können, und ihr wißt, ich kann nichts auf andre Art. Jetzt, wenn ich scheide, werde ich nur wissen, welcher Sinn mir noch nicht aufgegangen ist, und so sei es denn eine Weile genug.
Der Herkules Farnese ist fort, ich hab' ihn noch auf seinen echten Beinen gesehen, die man ihm nach so langer Zeit wiedergab. Nun begreift man nicht, wie man die ersten, von Porta, hat so lange gut finden können. Es ist nun eins der vollkommensten Werke alter Zeit. In Neapel wird der König ein Museum bauen lassen, wo alles, was er von Kunstsachen besitzt, das Herkulanische Museum, die Gemälde von Pompeji, die Gemälde von Capo di Monte, die ganze farnesische Erbschaft, vereinigt aufgestellt werden sollen. Es ist ein großes und schönes Unternehmen. Unser Landsmann Hackert ist die erste Triebfeder dieses Werks. Sogar der Toro Farnese soll nach Neapel wandern und dort auf der Promenade aufgestellt werden. Könnten sie die Carraccische Galerie aus dem Palaste mitnehmen, sie täten's auch.

Ongeredigeerde vertaling door ChatGPT

Rome, 20 juni
Nu heb ik hier alweer voortreffelijke kunstwerken gezien, en mijn geest wordt gezuiverd en vindt meer richting. Toch zou ik minstens nog een jaar alleen in Rome nodig hebben om op mijn manier van het verblijf te kunnen profiteren – en jullie weten, ik kan het niet anders dan op mijn eigen manier. Nu ik vertrek, zal ik slechts beseffen welk inzicht mij nog ontbreekt, en laat dat dan voorlopig voldoende zijn.

De Farnesische Herkules is weg – ik heb hem nog op zijn echte benen gezien, die men hem na zo lange tijd heeft teruggegeven. Nu begrijpt men niet hoe men de eerste benen, van Porta, zo lang goed heeft kunnen vinden. Het is nu een van de volmaaktste werken uit de oudheid.

In Napels zal de koning een museum laten bouwen, waarin alles wat hij aan kunstvoorwerpen bezit – het Herculaneïsche Museum, de schilderijen van Pompeji, de schilderijen van Capo di Monte, de hele Farnesische erfenis – verenigd zal worden tentoongesteld. Het is een groot en mooi project. Onze landgenoot Hackert is de eerste drijvende kracht achter dit werk. Zelfs de Farnesische Stier (Toro Farnese) zou naar Napels moeten verhuizen en daar op de promenade worden opgesteld. Als ze de galerie van Carracci uit het paleis konden meenemen, zouden ze dat ook doen.